preken gesprek conversatie conversationeel paulien vervoorn

Preek alsof je een gesprek voert

Er bestaan veel preekstijlen. Om er een paar te noemen: verkondigend, gezaghebbend en vertellend. Je kunt ook conversationeel preken, alsof je een gesprek voert. Hoe doe je dat? 

Preken alsof je een gesprek voert is een stijl waarbij je je verplaatst in je hoorders en hen laat merken dat ze worden gehoord. Om conversationeel te preken, moet je je de gedachten van je hoorders verwoorden en erop inspelen. In deze blog lees je hoe je dat doet. 

 

Met toestemming overgenomen van Preaching Donkey

Vertaald door Henk van ter Meij

 

 

Waarom conversationeel preken? 

Als je preekt alsof je een gesprek voert, werkt dat ontwapenend. Het laat zien, dat je jouw hoorders begrijpt.

Veel mensen komen de kerk binnen met gevoelens van schroom en twijfel. Ze voelen schroom ten opzichte van de mensen die ze niet kennen. Ze vragen zich af of iedereen, of jíj, hen zal gaan beoordelen. Ze moeten worden betrokken bij de waarheid van de Schrift, maar daarvoor moeten ze er eerst voor openstaan. Zonder te zijn ontwapend zullen ze niet betrokken raken. Preken alsof je een gesprek voert is een van de beste manieren om mensen te ontwapenen, zodat ze niet meer defensief met de armen over elkaar blijven zitten, maar zich openstellen voor jouw boodschap.

 

Je laat zien dat je begrip hebt voor je hoorders en contact hebt met hen

Wanneer je je verplaatst in je hoorders en hun gedachten verwoordt, laat je zien dat je hen probeert te begrijpen en je contact met hen probeert te leggen. Om zich te kunnen openstellen hebben mensen het nodig gehoord en begrepen te worden.

 

Je kunt met gezag spreken

Een van de bezwaren luidt als volgt: ‘Preken alsof je een gesprek voert, zou vermeden moeten worden, omdat predikanten het Woord van God prediken. Ze zouden de Bijbelse boodschap met gezag moeten uitdragen en de mensen laten worstelen met Gods Woord.’

Dit is een beetje een ongelukkig argument, omdat het een niet-bestaande tweedeling veronderstelt. Deze manier van denken laat de spreker maar twee keuzes: of je spreekt met gezag of alsof je een gesprek voert. Mijn standpunt is dat je met gezag kunt preken, ook als je een gesprek voert. Met als gevolg dat je de hoorders voldoende vertrouwen geeft en ze naar je gaan luisteren.

Neem een gesprek met een goede vriend die in gedachten met een bepaalde zonde worstelt. Omdat jullie vrienden zijn en omdat je naar zijn verhaal hebt geluisterd, heb je jouw vriend iets te melden. Je kunt met gezag spreken, omdat jullie relationeel gelijkwaardig zijn. Preken alsof je een gesprek voert stelt je – mits goed toegepast – in staat dezelfde gelijkwaardigheid te bereiken.

Hiermee komen we bij de vraag hoe je kunt preken alsof je een gesprek voert.

 

Hoe spreek je alsof je een gesprek voert? 

Ik heb een drie-stappenmethode ontwikkeld die ik voor elke preek gebruik.

 

Stap 1: Maak een lijst van vragen of bezwaren die je hoorders zouden kunnen hebben.

Bedenk tijdens de voorbereiding welke vragen en bezwaren jouw hoorders tijdens je preek zouden kunnen hebben. Verplaats je écht in iemand die niet zo gelooft, denkt en voelt als jij of die niet dezelfde achtergrond heeft als jij. De meeste pastors vinden het lastig met een ander mee te voelen. Je preekteam kan je helpen jouw blinde vlekken te ontdekken. Bespreek met je preekteam hoe jouw boodschap het best kan landen. Maak een lijst van alle vragen en bezwaren die naar boven komen.

Een voorbeeld: stel, je spreekt over vergeven. Welke vragen en bezwaren zullen er bij mensen leven?

  • Waarom zou ik ze vergeven? Ze hebben het nooit goed gemaakt.
  • Je weet niet hoe ernstig ze me hebben beschadigd.
  • Als ik vergeef, zeg ik daarmee dat het wel oké was wat zij deden.

 

Stap 2: Bedenk hoe je deze vragen kunt beantwoorden of bezwaren kunt weerleggen.

Bedenk hoe je de vragen zou beantwoorden en de bezwaren zou weerleggen, als je echt in gesprek was met iemand. Waarschijnlijk zou je zijn of haar argumenten niet afdoen als belachelijk of dom. Je zou proberen te redeneren vanuit het perspectief van je gesprekspartner. Waarschijnlijk zou je iets zeggen wat bevestigt wat de ander voelt. Daarom is preken alsof een gesprek voert zo belangrijk. Als jouw aanpak zou neerkomen op alleen maar verkondigen van de waarheid op een gezaghebbende manier, was je wellicht in de verleiding gekomen om te zeggen: ‘Jouw bezwaren zijn onvoldoende. Dít is wat de Bijbel leert. Breng het in praktijk.’

Het probleem met deze benadering is, dat ze grotendeels aan dovemansoren is gericht.

 

Als je voldoende ingaat op de vragen en bezwaren, waarbij je laat zien dat gehoorzaamheid uiteindelijk leidt tot vrijheid, ga je veel effectiever te werk.

 

Stap 3. Breng het in de preek naar voren en voer ten overstaan van iedereen een gesprek.

Aangezien preken een eenzijdig gesprek is, moet je beide kanten van de zaak belichten. Dan voelen je hoorders zich echt gehoord en begrepen. Nadat je aandacht aan de mogelijke vragen en bezwaren hebt besteed, is het vervolgens tijd een en ander bij elkaar te voegen. Je stelt de vraag of verwoordt het bezwaar, waarmee je bevestigt hoe hoorders zich zouden kunnen voelen. Je loopt de vragen door en geeft antwoord op een manier die hun pijn, aarzeling, twijfel, frustratie, apathie of scepsis verwoordt en je wijst hen op de waarheid van de Schrift en de vrijheid die voortvloeit uit geloof en gehoorzaamheid.

Ik ben erachter gekomen dat het ontwapenend werkt wanneer je het voor de hand liggende benoemt en ten overstaan van iedereen een gesprek voert. En dat mensen meer betrokken raken bij de inhoud, omdat die geloofwaardiger en echt overkomt. En je komt echter over als spreker, omdat je bestaande twijfels en reële angsten erkent.

 

In praktijk brengen

Op deze manier preken is niet gemakkelijk. Het vergt van je, dat je diep in het hart en hoofd van je hoorders kruipt en dat je voelt wat zij ervaren, dat je door hun ogen kijkt en dat je denkt wat zij denken. Maar ik denk, dat je erachter zult komen, dat het de moeite waard is. Je hoorders zullen zich gezien weten, zich erkend voelen en ze zullen voldoende ontwapend zijn om zich open te stellen voor de rest van je preek.

Wil je getraind worden in het houden van een krachtige preek waarin je in gesprek gaat met je hoorders?

Deze blog sluit aan bij hoofdstuk 13 van de herziene editie van Geloofwaardig spreken: Erkenning.

paulien vervoorn boeken geloofwaardig spreken bestellen training

Klik op de foto om het boek te bestellen, zodat je geen enkele tip mist.

Bron foto: Jopwell via Pexels

mm
Paulien Vervoorn
paulien@geloofwaardigspreken.nl

Spreker, trainer en auteur. Geeft (s)preektrainingen aan sprekers, voorgangers en predikanten die met nog meer impact willen spreken.

1 Comment

Plaats een reactie