‘Of ik onbegrijpelijke woorden heb gehoord? Nee hoor, je gebruikt makkelijke woorden. Ik snapte alles.’ Anna en ik kletsen na over de preek die ik in Zutphen hield. Eerder hielp ze met mijn preek en schreef ze erover. Een paar maanden geleden ging ze opnieuw mee....
Verder Lezen
In gesprek met Teun van der Leer over homiletiek ‘Ik vind dat er in evangelische gemeenten vaak slecht wordt gepreekt. Preken is een vak: je moet een goede exegese maken, structuur aanbrengen, contact maken en mensen raken.’ Teun van der Leer was de afgelopen twaalf jaar...
Verder Lezen
Ik gaf een training aan vijftig voorgangers in de vervolgde kerk. Met weinig hulpmateriaal bereiden ze zich voor om te preken. Met weinig financiën zetten ze zich in om mensen bij te staan. Met gevaar voor eigen leven verkondigen ze dat Jezus Christus Heer is....
Verder Lezen
‘Goede zondag!’ ‘Bedankt voor de woorden.’ ‘Het was een duidelijke preek.’ Als ik heb gepreekt bij een PKN-gemeente, hoor ik bij de uitgang vaak allerlei reacties. Meestal maar kort, want anders wordt de rij te lang. In veel evangelische gemeenten gaat het anders. Ik wandel de zaal uit en...
Verder Lezen
Ik liet deze cartoon zien tijdens een training. Er werd gegrinnikt. Sommige deelnemers herkenden zichzelf erin. Of een ander. Een paar dagen later zette ik de cartoon op Facebook. Die dag kwam Jonathan, meer dan tien jaar predikant, langs voor een individuele training. Ik had...
Verder Lezen
De preek, hoe protestants wil je het hebben? De preek als kern van de zondagse eredienst, als gespreksonderwerp onder de koffie, en als geliefd object om op te mopperen. Hoe staat het ervoor met de preek? En houdt de dominee het nog een beetje vol? Veel...
Verder Lezen
Regelmatig neem ik mezelf iets voor wat ik niet waarmaak. Een kaartje sturen aan een bekende. Eerder beginnen met mijn preekvoorbereiding. Minder chocolade eten. Vul het maar in voor jezelf. We vergeten onze voornemens of we vinden ze toch te ingewikkeld. Zo kan het ook...
Verder Lezen
‘Laat mij maar behang afstomen. Daarbij kan niks misgaan’, zei ik tegen Joost en Tineke toen ik hen hielp rond hun verhuizing. Zij verzekerden me ervan dat dat ook gold voor plafonds witten. ‘Dat kan iedereen.’ Totdat de vader van Joost binnenkwam en meteen riep:...
Verder Lezen
In veel preken ben je ergens zo enthousiast over, dat je bijna vergeet dat er ook nog mensen zijn die moeite hebben met het punt dat jij aandraagt. Het is daarom altijd goed om te bedenken wat hun vragen zijn. De bezwaren. De bedenkingen. De...
Verder Lezen
Achter in het lokaal van groep 8 hing een papier waarop we naam, datum en onderwerp van onze spreekbeurt moesten schrijven. ‘Wat is nou weer Tierol?’ vroeg een klasgenoot. Zijn vriend haalde zijn schouders op. Ik weet niet meer of ik mijn mond hield of...
Verder Lezen
Dorina Nauta is de eerste Nederlandse vrouw die tijdens een samenkomst op Opwekking sprak. ‘Ik was niet voorbereid op de enorme hoeveelheid reacties.’ door Marjon Dijkman - den Hollander Is spreken op Opwekking waar je altijd van droomde? Vroeger heb ik wel eens gedacht: als ik toch eens...
Verder Lezen
Tijdens een training leg ik vaak uit dat je pas aan je kunt preek kunt beginnen nadat je hebt gegraven in de Bijbel. Ik hoor mezelf dan woorden gebruiken als schatzoeken, spitten en graven. Terwijl ik misschien wel op de kleuterschool voor het laatst een...
Verder Lezen
Elke zondag zat ik twee keer in de kerk. Op het bord voorin stonden de Psalmen die we zongen en de preektekst. Die waren uiteraard elke week anders. Er waren ook veel dingen die elke week hetzelfde waren. Zo kreeg ik bijvoorbeeld na de laatste...
Verder Lezen
Of ik nou iets later ben of er gaat iets anders dan gepland … Als ik vriendin Agnieta spreek, weet ik eigenlijk haar reactie al. In onvervalst Rotterdams houdt ze me voor: ‘Ah joh, wat ken jou ’t verrottuh!’ Terwijl ik me ergens druk over maak,...
Verder Lezen
De Amerikaanse autofabrikant Henry Ford zei eens: “Of je nu denkt dat je iets kunt, of dat je denkt dat je iets níet kunt, je hebt sowieso gelijk.” Hij verwoordde hiermee een waarheid als een koe: de manier waarop we over onszelf denken, is van...
Verder Lezen
Martjan volgt een trainingsdag en ontwerpt kort daarna zijn volgende preek volgens de IKEA-structuur. Een gemeentelid luistert ernaar en vertelt me na afloop: ‘In mijn beleving zat ik eigenlijk meer naar twee preken te luisteren. De eerste was informatief. Meer een Bijbellezing dan een preek....
Verder Lezen
In elke preek probeer je ten minste één punt te communiceren. Een idee. Een hoofdgedachte. Je kunt een belangrijk punt hebben en een aantal ondersteunende punten. Het punt is dat je een punt probeert te maken. Begrijp je mijn punt? Het is niet genoeg om...
Verder Lezen
De enorme houten boekenkast van Gert van den Brink (44), ruim 8 jaar dominee van de Hersteld Hervormde Kerk in Rotterdam Kralingse Veer, is gevuld met allerlei boeken over theologie, pastoraat en filosofie. Maar er ligt ook een klein briefje, waarop met grote letters geschreven...
Verder Lezen
Soms kun je door zenuwen worden overvallen vlak voordat je gaat preken. Over de oorzaken voor deze nervositeit las je in een vorige blog over drie redenen die je nerveus maken. In deze blog lees je vijf tips om je zenuwen in bedwang te houden. Met toestemming...
Verder Lezen
Het is een bijzonder moment waarop je Gods Woord mag laten klinken. Een heilig moment. ‘Trek je sandalen uit, want de grond waarop je staat is heilig’, zegt de Heer tegen Mozes als Hij spreekt (Ex. 3:5). Op een vergelijkbare manier staan wij op heilige...
Verder Lezen
De kerk van vandaag heeft een grote behoefte aan het doorgaande en vernieuwende werk van de Heilige Geest. Als we hiernaar verlangen, heeft dit gevolgen voor ons gebed en voor onze preken. Met toestemming overgenomen van David Helm Vertaald en samengevat door Marco Koffeman Een toewijding aan gebed We...
Verder Lezen
In de kerk horen we preken over het delen van ons geloof. We worden uitgedaagd in gesprek te gaan met onze niet-gelovige buren of collega’s. Maar hoe doe je dat? Hoe verspreid je Gods licht? Als spreker roep ik mijn toehoorders ook op hun geloof te delen....
Verder Lezen
Niets is opwindender dan preken! Het is fantastisch voor een groep mensen te gaan staan, Gods Woord te openen en op Jezus te wijzen. Ik vind het echt geweldig. Maar nog steeds word ik weleens overvallen door zenuwen voordat ik ga preken. Misschien jij ook...
Verder Lezen
Een van de meest verwaarloosde aspecten van de voorbereiding op een preek is het oefenen. Met oefenen bedoel ik: de hele boodschap in je eentje preken (of voor een paar mensen) voordat je op de kansel staat. De tegenzin tegen oefenen varieert. Sommige voorgangers vinden het...
Verder Lezen
Tijdens een huwelijksfeest werd Simonides, een dichter uit de oudheid, door een bode naar buiten geroepen. Precies op dat moment stortte het dak in en kwamen de gasten om het leven. Ze waren niet meer te identificeren, maar gelukkig kon Simonides nog precies vertellen wie...
Verder Lezen
Elke zondag wordt er gepreekt. De verwachtingen zijn hooggespannen: er gaat iets gebeuren, er móét iets gebeuren. En dat vraagt nogal wat van de voorganger. Wat zijn de ingrediënten voor een goede preek? Volgens dr. Jos Douma draait het om nabijheid: tot de tekst, tot...
Verder Lezen
Geloofwaardig Spreken plaatste in 2018 bijna elke week een blog online over (s)preken. Dit lukte doordat anderen hielpen met schrijven en vertalen. De nieuwsbrief ging naar ongeveer 7000 lezers. Daar ben ik heel blij mee. Tegelijkertijd zijn er nog steeds sprekers die Geloofwaardig Spreken niet...
Verder Lezen
Raj en ik arriveren ruim op tijd. Terwijl mensen binnendruppelen, lees ik de twaalf stappen, die aan de muur hangen. Ik verbaas me over het aantal keer dat naar God wordt verwezen. Ik heb Ray ontmoet in het restaurant waar hij werkt, in Goa, India. Het was...
Verder Lezen
Tijdens trainingsdagen oefenen we vaak de IKEA-structuur aan de hand van een verhaal over een voorwerp uit ons huis. Iets waar we enthousiast over zijn. Iets wat lekker praktisch is. Iets wat je een ander gunt. Zodat je daarna de principes gemakkelijker toepast in je...
Verder Lezen
‘Ha Paulien, ik wilde even zeggen hoe tof ik het vind dat je diaken in onze gemeente bent geworden! Je komt zo evenwichtig, stabiel, lekker relativerend en enthousiast over! Mogen wij als gemeente blij mee zijn. Heel veel zegen in je taak en ik hoop...
Verder Lezen
Eveline van Staalduine, hoogleraar receptiegeschiedenis aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, werkt mee aan de vierdaagse training Geloofwaardig preken over ongemakkelijke teksten. ‘Kun je over een moeilijke tekst preken, dan kun je over élke tekst spreken.’ Je bent nu een jaar geleden benoemd op de leerstoel...
Verder Lezen
Arno was militair en politieman, studeerde theologie en spit heel wat uren per week in de Bijbel. Samen met Paulien geeft Arno van Oeveren vanaf september de training Geloofwaardig uitleggen: het fundament onder je preek. Door Annemarie Fernhout Hoe verliep je carrière? Op mijn achttiende...
Verder Lezen
Sinds een paar jaar zet ik minstens twee keer per jaar een aantal doelen in een Worddocument. Soms kwam ik erachter dat ik mijn doelen was vergeten. In 2018 deed ik het anders: ik plande elke maand een evaluatiedag in. Ik blikte terug, maakte nieuwe...
Verder Lezen
Ananias en Saffira vallen dood neer omdat ze de waarheid verdraaien. Het kind van David en Batseba moest sterven. Als je zulke Bijbelgedeelten leest, voel je je verontwaardigd. Je leest over strenge straffen, waarbij ook onschuldige kinderen niet gespaard worden. Dat is toch niet eerlijk,...
Verder Lezen
“Ik had het idee dat ik totaal over de hoofden heen aan het spreken was”, vertelt een predikant me tijdens een training over liturgie en dementie. Hij was voorgegaan in een verpleeghuis, voor mensen met dementie. “Mijn verhaal kwam helemaal niet aan.” Zelf vroeg hij...
Verder Lezen
Een paar jaar geleden was Debora Krikken helemaal klaar met haar werk als (beleids)onderzoeker. Tijdens een theologische opleiding ontdekte ze dat onderzoek nog steeds haar hart heeft, als ze dat maar mag doen in de Bijbel. Door Annemarie Fernhout Bezig bijtje, als je het mij vraagt. Hoe...
Verder Lezen
Als je in een restaurant aan een tafeltje naast mij en een vriend(in) zat, zou je dit gesprek kunnen opvangen: ‘Heb jij al iets op de menukaart gezien waar je zin in hebt?’ ‘Ja, ik vind deze drie wel wat …’ ‘Dat vind ik ook allemaal lekker. Ik...
Verder Lezen
Januari is nog net geen week oud. Ik wens jou alle zegen voor 2019. Misschien heb je goede voornemens. Helemaal goed natuurlijk, maar volgens allerlei onderzoeken sneuvelen die mooie voornemens soms al binnen een week. Heb jij je voorgenomen je dit jaar te ontwikkelen in...
Verder Lezen
De beste wensen, Paulien!’ Als ik dit hoor, vraag ik me altijd af wát die wensen dan zijn … Ik wens jou veel genade en vrede toe in het nieuwe jaar. Dat lijkt mij het beste. Leef van genade. Geniet van de vrede die Hij geeft....
Verder Lezen
Het afgelopen jaar kon je bijna elke week een blog lezen. Hopelijk heb je ervan genoten. Laat weten welke drie blogs jou het meest hebben aangesproken. 1. Zeven principes voor de komende generatie sprekers Willem Ouweneel hield 50 jaar geleden zijn eerste preek. Wat heeft hij in...
Verder Lezen
Welke boeken vind ik inspirerend om te lezen? Hierbij een lijstje met boeken die ik regelmatig aanraad. Beter (s)preken (algemeen) 1. Berensen, A. (red.) 2016. Predikant in de praktijk: Voorgangers over preken en preekvoorbereiding. Zoetermeer: Boekencentrum. Negentien predikanten uit zes kerkgenootschappen delen hun ervaringen. Het helpt je reflecteren...
Verder Lezen
Bij elke preek die je houdt, moet je weten wat je wilt meegeven. Als dit voor jouzelf al niet glashelder is, zal dat voor je luisteraars al helemaal niet duidelijk zijn. Daarnaast zullen zij je onzekerheid zien en hun aandacht verliezen. Hun tijd is kostbaar....
Verder Lezen
Jarenlang speelt meneer De Jong op het kerkorgel. Iedereen weet dat zijn orgelspel onder de maat is, behalve meneer De Jong zelf. Bij de koffie wordt over hem gepraat en in de kerkenraadsvergadering is het op een gegeven moment zelfs een agendapunt: wie gaat het...
Verder Lezen
Onlangs publiceerde Reinier Sonneveld het boek Het vergeten evangelie. Die titel suggereert al dat hij iets probeert te herintroduceren dat lang verborgen is gebleven. En inderdaad, het gaat om de zogeheten Christus victor-benadering, waarbij je de kern van het christelijk geloof en de betekenis van...
Verder Lezen
Een goede preek zorgt voor herkenning bij je hoorders. Uit onderzoek blijkt dat je likeabilityfactor stijgt als je elkaar op lijkt, waardoor mensen eerder iets van je aannemen. Hoe sluit je aan bij je hoorders als je een heel gevarieerd publiek voor je hebt? Je...
Verder Lezen
Sara Lindenhols maakte tijdens mijn preek geen áántekeningen, maar tékeningen. Door te tekenen voelt ze zich aangesproken iets met de preek te doen. Door Sara Lindenhols Wat zijn preekaanTEKENingen? Het maken van preekaanTEKENingen is een vorm van mindmappen met simpele tekeningetjes en kernachtige teksten in verschillende stijlen en...
Verder Lezen
Vrienden nodigden me uit voor een kookworkshop. Met een paar onbekenden sta ik af te wassen. ‘En wie ben jij?’ vraagt de persoon naast me met een theedoek in zijn handen. ‘Ik ben Paulien.’ ‘Ben je getrouwd?’ ‘Nee.’ ‘Ben je gescheiden?’ ‘Nee.’ ‘Huh? Je bent niet getrouwd en niet gescheiden? Heb je...
Verder Lezen
Freek van der Brugge is zanger van de band LEV. Daarnaast is hij aanbiddingsleider op verschillende conferenties en in zijn gemeente. ‘Aanbidding is uiting geven aan je relatie met God.’ Vrijdagavond 23 november 2018 organiseert Zij Lacht waarbij LEV de aanbidding leidt. Ik zal spreken over...
Verder Lezen
Daar zit je dan met je beslissing om een prekenserie over de rechters te houden. De eerste preken gingen nog gemakkelijk. Debora met haar geloof en Barak met zijn twijfel – het zijn herkenbare voorbeelden voor de huidige gelovige. Gideon met zijn vraag naar zekerheid...
Verder Lezen
Stel je even voor dat je de agenda van je voorganger doorbladert. Je ziet een veelheid aan activiteiten staan. Bijbellezen. Bidden. Vergaderen. Netwerken in de stad. Overleggen met andere voorgangers. Adviseren van een jeugdleider. Schrijven van een visiestuk. Kennismaken met nieuwe leden. Bezoeken van senioren....
Verder Lezen