Autismevriendelijk preken, dat doe je zó
Als je (s)preekt, wil je natuurlijk graag dat iedereen in het publiek de boodschap begrijpt. Nu heeft minimaal één procent van je gehoor autisme. Hoe kun je daar rekening mee houden?
Voor het boek Is er een hemel voor autisten? sprak Alianna Dijkstra met mensen met autisme uit diverse kerkgenootschappen. Uit hun verhalen destilleerde ze drie tips.
Wees helder in je taalgebruik
Niek: ‘In die tijd kwamen de eerste harttransplantaties. Dat vond ik fascinerend. Maar ik had geleerd dat God in je hart woont. Hoe zat dat dan als je een hart van iemand anders kreeg? Daarom vroeg ik of je dan het geloof kreeg dat de donor had. Achteraf weet ik wel dat dit een heel autistische vraag was. De dominee kon er niks mee.’
Dit voorbeeld laat duidelijk zien dat mensen met autisme abstracte taal of symbooltaal moeilijk vinden. Naast ‘Jezus in je hart’ zijn er veel meer woorden en begrippen die moeilijk kunnen zijn. Welk plaatje zie je bijvoorbeeld in je hoofd bij een woord als genade? Hoe zou je dat duidelijk aan iemand kunnen uitleggen? Scan je preek eens op zulk woorden. Dat werkt verfrissend.
Creëer een duidelijke structuur
Jojanne: ‘Een preek bestaat uit drie punten. Na de eerste twee gaan we altijd zingen. Wanneer hij dan verdergaat, kan ik wel horen of hij bijna klaar is. De meeste dominees eindigen met een toepassing en dan komt er een boodschap voor mensen die nog niet geloven en voor hen die wel geloven.’
In de kerk waar Jojanne heen gaat (de Gereformeerde Gemeente), hebben preken altijd een duidelijke structuur. In andere kerken kunnen zowel de lengte als de structuur nog weleens verschillen. Vertel daarom van tevoren hoe de preek is opgebouwd en hoelang deze duurt. Dat vinden vast meer bezoekers prettig.
Leg de nadruk niet alleen op gevoel
Toon: ‘Ze spraken daar (studentenvereniging) vaak over Openbaring 3, vers 20. “Zie Ik sta aan de deur en Ik klop.” Ze legden me uit dat er een deur is, maar enkel aan jouw kant zit de deurknop. Jij moet opendoen om Jezus in je leven binnen te laten. Dus op een avond, in mijn studentenkamer, ben ik gaan bidden en zei ik dat ik de deur open zou doen. Zo liet ik Jezus binnen in mijn leven. Dat was een heel rationele beslissing, ik voelde ook niks speciaals.’
Toon maakte geen emotionele beslissing. Door de nadruk te leggen op gevoel en ervaringen kunnen gemeenteleden met autisme het idee krijgen dat ze het niet goed doen. Want hoe voelt het dat God van je houdt? Maar geloven is natuurlijk meer dan een gevoel. Doen wat God vraagt en weten dat Hij ons zal helpen leren we ook uit de Bijbel. Daarom is het belangrijk ook die kant te belichten in je preek.
Alianna Dijkstra (1974) is auteur en tekstdichter. Daarnaast geeft ze lezingen over de thema’s uit haar autismeboeken. Ze studeerde journalistiek en heeft zelf autisme. In haar nieuwste boek Is er een hemel voor autisten? staan persoonlijke verhalen over autisme en het christelijk geloof.
Wil je leren hoe je een duidelijke structuur aanbrengt?
Welkom bij de introductiedag Ontwerp je preek!
Bron foto: Robina Weermeijer on Unsplash
