Trainer Jaap-Harm de Jong: ‘Ik ben een aanmodderaar’

Jaap-Harm de Jong is theoloog, bekend van zijn filmrecensies in het Nederlands Dagblad en op www.lazarus.eo.nl, spreker in evangelische en baptistengemeenten en betrokken bij het Baptisten Seminarium. Tijdens de training Een preek die staat als een huis geeft hij de deelnemers online feedback op de kernboodschap van hun preek.

 

Deze blog verschijnt in een serie IK-interviews, waarin sprekers zichzelf interviewen. 

 

Slaap je weleens slecht?

Over het algemeen ben ik binnen de kortste keren in een diepe slaap, maar ik herinner me één beroerde nacht. Dat was de nacht voor mijn preek in baptistengemeente Haarlem. De precieze datum weet ik niet eens meer, maar als student Godsdienst Pastoraal Werk greep ik de kans aan om niet alleen de theorie over het preken te leren, maar ook praktijkervaring op te doen. Het is inmiddels meer dan 15 jaar geleden, maar ik ben ze tot op de dag van vandaag dankbaar. Ik vermoed dat ik weinig contact maakte met de hoorder, er weinig sprankelende voorbeelden in mijn preek te vinden waren en dat het inhoudelijk niet een heel spannend verhaal was. Voor deze gemeente deed dat er blijkbaar niet toe. Ze zagen een student die wilde leren preken en gaven me een kans. En ja, ik sliep dus slecht. Die ene keer wel. Nog steeds voel ik de spanning voor een preek, maar er slecht van slapen, dat doe ik gelukkig niet meer.

 

Heb je ook hobby’s?

Die heb ik zeker. Fietsen is er één van. Niet in een strak pakje of op een flitsend rijwiel, maar gewoon zoveel mogelijk voor ritjes in de buurt de auto laten staan. Bij voorkeur preek ik dan ook bij gemeentes in de omgeving van mijn woonplaats Wageningen, zodat ik er op de fiets naartoe kan. Daarnaast speel ik graag een potje Wordfeud (of de nieuwe app Wurdian) op mijn telefoon en ben dan extra gelukkig als ik woorden als menora of zegenen kan leggen. Komt mijn studie theologie toch nog van pas!

En waar ik waarschijnlijk het meeste van geniet is het kijken van films. Tot mijn grote geluk heb ik van die hobby mijn werk kunnen maken. Zo schrijf ik voor onder andere het Nederlands Dagblad en De Nieuwe Koers filmrecensies. Ik kan het elke spreker aanraden. Het helpt je verhalen te begrijpen, net zoals je doet in een exegese. En het verbreedt je wereldbeeld enorm. Via film reis je de hele wereld over en leer je mensenlevens kennen waar je anders nooit bij in de buurt zou komen. Als je als spreker een gevoel wilt krijgen bij wat er ‘in de lucht hangt’, is het kijken van een film, naast het lezen van de krant of een boek en het kijken van TV, een hele slimme actie.

 

Welke film kun je me aanraden?

In 2021 mocht ik bij het EO-programma De Nachtzoen vertellen over mijn favoriete film van dat moment. Dat gesprek kun je hier terug kijken.  Omdat ik er toch was, vertelde ik in een ander gesprek waarom ik ’s avonds om half acht altijd mijn internet uitzet.

 

Doe je naast preken en films recenseren nog iets anders?

Als ZZP-er heb ik het geluk dat ik een heel afwisselend werkend leven heb. Ik doe inderdaad nog iets anders. Op het Baptisten Seminarium – waar ik zelf ook gestudeerd heb – word ik als uurdocent ingezet bij verschillende vakken die gaan over preken. Van de inhoudelijke voorbereiding tot het staan voor een groep. Ik word er erg blij van studenten te helpen een gedegen inhoudelijk verhaal voor te bereiden dat zo sterk in elkaar zit dat de hoorder het goed kan horen en onthouden. Bij voorkeur wordt daar, zoals mijn eerste stagedocent dat ooit zei, ook wat lucht doorheen geklopt. Pakkende beelden, mooie verhalen. Dat helpt om de boodschap binnen te laten komen en zorgt dat degene die luistert zich kan verbinden aan degene die spreekt. Ik hoop dat op die manier een gezamenlijk proces op gang komt. De spreker heeft een unieke rol, maar blijft altijd onderdeel van het geheel. Hij is een hoorder onder de hoorders. Een ander bekend beeld is de spreker als getuige: de gemeente stuurt de spreker naar de Bijbel en zij vertelt vervolgens waar ze daar getuige van is geweest.

 

Het gaat nu wel heel erg over wat je doet, maar wie bén je?

Goed punt. Henri Nouwen waarschuwde al voor het gevaar dat je denkt dat je bent wat je doet. Overkoepelend zou ik zeggen: ik ben een aanmodderaar. Dat betekent voor mij dat ik me er heel bewust van ben dat het leven niet volmaakt is en ik ook niet. Ik doe heel wat pogingen in mijn leven. Soms gaat dat goed en daar ben ik dankbaar voor en soms mislukt het faliekant en daar kijk ik dan niet gek van op. Daarom ben ik blij dat Jezus naar deze wereld kwam voor aanmodderaars zoals ik. Genade betekent voor mij dat ik me geliefd mag weten, ondanks dat ik niet volmaakt ben. Ik twijfel en zoek, maar vind rust in het feit dat ik gevonden ben. Dat sijpelt hopelijk door in alle gebieden van mijn leven en dan vooral in mijn gezin. Ik ben namelijk allereerst man van Eveline en vader van Mirre en Saar. Daar ben ik heel dankbaar voor, want die basis in mijn leven voelt als een veilige plek waar ik mezelf kan zijn. Het is de belangrijkste omgeving voor mij om met vallen en opstaan te leren volgeling van Jezus te zijn.

 

Nog iets?

Nee, het is net als bij preken. Als je een punt achter je verhaal zet, dan moet je niet opnieuw beginnen. Dan is het klaar.

 

Meer info over de training waar Jaap-Harm trainer is
 

Bron foto: De Nachtzoen.