De interpretatiereis

interpretatiereis ontdekken begrijpen toepassen

Geplaatst op oktober 18, 2018

in Kennisbank over spreken, Onderzoeksfase

Wat betekende de Bijbeltekst voor de hoorder van die tijd? En wat betekent de Bijbeltekst voor ons? Tijdens je preekvoorbereiding houd je je bezig met deze vragen. Je legt als het ware een reis af. De reis van de oude stad (toen en daar) naar de nieuwe stad (hier en nu). Dit doe je in vier stappen.

Door Metta Wierenga

Naar aanleiding van Duval and Hays, Grasping God’s Word: A Hands-On Approach to Reading, Interpreting, and Applying the Bible (Zondervan, 2001/2005)

Stap 1: onderzoek de betekenis toen en daar

(wat had de tekst te zeggen in de oude stad?)

Hoe onderzoek je de betekenis van toen en daar? Door exegese:

Stel vragen aan de tekst: wat zegt de tekst?
Zoek op sleutelwoorden, herhaling van woorden, contrasten, vergelijkingen, lijstjes, symboliek, woorden als want, omdat, zodat – oorzaak en gevolg, opdrachten, beloften, staat er wij of ik of jullie.
Zoek vervolgens naar de betekenis van die woorden of frasen. Doe onderzoek naar de achtergrond, naar de cultuur van die tijd en plaats.

Stap 2: vergelijk de verschillen van toen en daar met nu en hier

(de rivier van verschillen)

Bijvoorbeeld:

Op welk moment in de geschiedenis speelt het verhaal zich af?
Wat zijn de verschillen in tijd, situatie, taal, cultuur en verbond?
Denk aan de verschillen tussen voor en na Jezus, voor en na de inwoning van de Heilige Geest enzovoort.

Stap 3: zoek universele principes die de verschillen overbruggen

(brug over de rivier)

Welke onderdelen of aspecten van het tekstgedeelte bieden universele principes, die altijd en overal gelden?
Vul dit aan vanuit je kennis van de rest van de Bijbel, met name als je een OT-tekst onderzoekt. Wordt de tekst aangehaald in het NT, wat wordt er over gezegd (nieuwe verbond). Als de tekst niet wordt aangehaald: komt een aspect van het verhaal of het principe ervan voor in het NT? Zo ja, wat staat daar dan?

Stap 4: onderzoek de betekenis en toepassing hier en nu

(wat wil de tekst mij leren in de moderne stad)

- Hoe pas je die principes hier en nu concreet toe?

Voorbeeld uitwerking: Jozua 1:1-9

¹ Na de dood van Mozes, de dienaar van de HEER, zei de HEER tegen Jozua, de zoon van Nun en de rechterhand van Mozes: ² ‘Nu mijn dienaar Mozes is gestorven, moet jij je gereedmaken om met heel dit volk de Jordaan over te trekken. Ga naar het land dat ik het volk van Israël zal geven. ³Elk stuk grond dat jullie zullen betreden geef ik jullie, zoals ik Mozes heb beloofd. ⁴ Jullie gebied zal zich uitstrekken van de woestijn tot aan de Libanon, en van de grote rivier, de Eufraat, met het land van de Hethieten, tot aan de Grote Zee in het westen. ⁵ Zolang je leeft zal niemand tegen je kunnen standhouden. Zoals ik Mozes heb bijgestaan, zo zal ik ook jou bijstaan. Ik zal niet van je zijde wijken en je niet verlaten. ⁶ Wees vastberaden en standvastig, want jij moet dit volk leiden wanneer ze het land veroveren dat ik hun zal geven, zoals ik hun voorouders gezworen heb. ⁷ En houd je vóór alles vastberaden en standvastig aan de wet waarin mijn dienaar Mozes je heeft onderwezen. Houd je daar altijd aan en wijk er op geen enkele manier van af, opdat je in alles wat je doet zult slagen. ⁸ Leg dat wetboek geen moment terzijde en verdiep je er dag en nacht in, opdat je je aan alles houdt wat erin geschreven staat. Dan zal alles wat je onderneemt voorspoedig verlopen. ⁹ Ik gebied je dus: wees vastberaden en standvastig, laat je door niets weerhouden of ontmoedigen, want waar je ook gaat, de HEER, je God, staat je bij.

Stap 1: Wat betekende de tekst toen en daar?

God draagt Jozua op vastberadenheid en standvastigheid vanuit Zijn aanwezigheid te putten, gehoorzaam te zijn aan het onderwijs van Mozes en zich in dat onderwijs te verdiepen zodat de ontvangst van het beloofde land voorspoedig zal verlopen.

Stap 2: Wat zijn de verschillen?

Wij zijn geen leiders van het volk Israël, wij staan niet op het punt het land Kanaän in te trekken, wij bevinden ons in het nieuwe verbond, niet in het oude verbond met Abraham/Israël.

Stap 3: Welke principes vind ik in de tekst?

Ik zie een verband tussen de vastberadenheid en standvastigheid en Gods aanwezigheid, met name in vers 5b/6a en 7-9.

Ik zie het belang dat God hecht aan gehoorzaamheid en aan studie van Gods richtlijnen (de wet), vers 7 en 8.

Principes:

Vastberadenheid en standvastigheid putten uit Gods aanwezigheid om God te dienen en zijn roeping uit te leven.
Het is in Gods oog van groot belang om Zijn woord gehoorzaam te zijn en te overdenken.

Stap 4: Hoe pas ik die principes hier en nu toe?

Focus op God en op de Bijbel als je verantwoordelijkheid draagt. Haal je kracht uit Gods aanwezigheid en niet uit reacties van mensen of je eigen prestaties.

Concreet:

Leg prioriteit bij God en Zijn Woord door wekelijks Bijbelstudie te doen en dagelijks te bidden en Gods woord te overdenken. Wees je daarbij steeds bewust van Gods aanwezigheid.

Subtoepassing:

Luister zo veel mogelijk de voorleesbijbel in de auto.
Begin je dag met gebed.
Spreek regelmatig en zeker bij de uitvoering van een verantwoordelijke taak naar God toe uit dat je van Hem afhankelijk bent en het niet zou kunnen zonder Hem aan je zijde.