Arie-Jan Mulder schreef het boekje De Jezus manier: niet wijzen, maar wenken. Mijn oog viel erop, doordat ik het afgelopen jaar veel sprak en schreef over de bodem van aanvaarding. Arie-Jan moest na een zware hartaanval twee jaar geleden gedwongen rust houden. Hij ging in die tijd de evangeliën opnieuw lezen met speciale aandacht voor de manier waarop Jezus met mensen omging. Hij bestudeerde al die vertrouwde verhalen opnieuw, maar nu met een blik vooral gericht op de dynamiek tussen Jezus en zijn gesprekspartners. Hoe benaderde Jezus hen? En wat deed dat met de mensen met wie Hij praatte? Wat viel Arie-Jan vooral op?

door Arie-Jan Mulder

Mijn boek in één woord

Aanvaarding. Totale aanvaarding. Dat is wat Jezus kenmerkt in zijn omgang met mensen. Kijk maar naar zijn gesprek met de Samaritaanse vrouw bij de put. Die geschiedenis wordt weleens gelezen alsof Jezus haar terechtwijst voor haar omgang met mannen, maar dat is totaal niet het geval. Het woord zonde valt niet. Door haar verleden met mannen te benoemen laat Jezus alleen maar weten dat hij haar situatie kent. En ze reageert enthousiast! Ze ervaart dus dat hij haar niet aanvalt of veroordeelt, anders zou haar reactie heel anders zijn geweest. Ze voelt zich geaccepteerd en ze vertrouwt zichzelf aan hem toe, blijkt uit het vervolg.

Niet wijzen, maar wenken

Jezus zegt herhaaldelijk dat hij niet is gekomen om te oordelen, maar om te redden. Niet oordelen maar helpen, dat is wat hij altijd doet. Zijn rol is niet die van rechter, maar van dokter. Hij gaat niet tegenover mensen staan om met de vinger te wijzen, maar hij gaat naast hen zitten en verbindt zich met hen in hun situatie. Hij kijkt dus niet achterom om zich af te vragen wat iemand verkeerd heeft gedaan, maar hij kijkt vooruit: wat heeft iemand nodig? Je ziet telkens weer dat mensen zich door die houding geaccepteerd voelen en in beweging komen.

Van oordelen naar aanvaarden

Helaas zit sinds de zondeval in al ons gedrag een element van zelfhandhaving. Dat maakt dat we de ander als vanzelf met een basishouding van oordeel tegemoet treden. Daarom moeten wij, als wij echt liefdevol met de ander willen omgaan, elke keer terug naar God. Jezus legt dat heel mooi aan zijn leerlingen uit als hij ze het Onze Vader geeft. Je leest dat in de laatste twee hoofdstukken van het boek.

Wij moeten ons dus telkens bewust op God richten om in onze contacten die zo noodzakelijke bodem van aanvaarding te leggen, zoals Paulien dat noemt. Dat gaat niet vanzelf, maar het is absoluut iets wat we kunnen leren en ontwikkelen.

Een voorbeeld

Laat ik een voorbeeld uit mijn eigen leven nemen. Ik had mij niet gerealiseerd dat ik na mijn hartinfarct veel minder stress kon hebben. Daardoor kreeg ik een fysieke en mentale breakdown. Een paar mensen konden daar niet mee omgaan en keerden mij de rug toe. Dat deed me veel pijn, maar wat lastiger was: ik schreef vervolgens ook zelf die mensen weer af! En zo kwamen we met elkaar in een cirkel van afwijzing terecht. Wat ik concreet van Jezus heb geleerd in deze situatie is om deze mensen, door wie ik extra pijn had geleden, weer helemaal te aanvaarden. Dat ging niet in alle gevallen gepaard met het uitpraten van wat er gebeurd was, maar dat hoeft ook niet altijd. Dat kan zelfs niet eens altijd. En het ging ook niet allemaal ineens, het begon met steeds opnieuw een bodempje leggen. Wat ik wel kon doen, was telkens weer aan God vragen mij met zijn ogen naar die ander te laten kijken en hem te vragen wat die ander nodig had in ons onderling contact. En zo kreeg ik oog voor de beperkingen en noden van de ander en zakte tegelijk mijn eigen pijn af.

Hoe maak je dat concreet in je eigen leven?

We zijn niet geroepen om gelijk te hebben, maar om lief te hebben. Dat besef kan ons helpen om de volgende eenvoudige stappen te nemen:

1. Als iets van een ander jou tegen de borst stuit, let dan goed op je primaire reactie en probeer niet direct met de vinger te wijzen.
2. Parkeer je eigen pijn of nood even bij God; die komt zonder twijfel later in het proces nog aan de orde als dat nodig is.
3. Vraag God wat de ander nodig heeft en wat jij daaraan kan bijdragen.
4. Benader vervolgens de ander zoals jij zelf benaderd wilt worden, als een mens met verlangens, behoeften en beperkingen.

Het ‘werkt’

Ik hoor sinds het verschijnen van het boek de meest uiteenlopende verhalen van mensen die deze benadering van niet-wijzen-maar-wenken in allerlei kleine en grote situaties zijn gaan toepassen. En het werkt. Maar feitelijk zeg ik dat verkeerd. Want ‘het’ werkt niet, want het is geen maniertje. Maar als wij de ander niet willen oordelen maar helpen, krijgt God meer ruimte om te werken. Dat is de clou. En dan zie je dingen gebeuren. Geweldig om zulke verhalen te horen!

De Jezus manier: niet wijzen maar wenken is voor €12,50 te koop in elke boekhandel. En via www.delepelaar.org. Of via BOL.