Verwacht alles van de overweldigende kracht van de Heilige Geest
Als ik aan mensen vraag, of ze altijd zin in preken hebben krijg ik diverse antwoorden: van ‘Nee, want ik sta altijd stijf van de spanning’ tot ‘Altijd! Ik vind het prachtig om een boodschap door te mogen geven die mijzelf ook steeds raakt, helpt en inspireert’ met voornamelijk allerlei antwoorden er tussenin. En soms zeggen mensen ook gewoon hoe léúk ze preken vinden, hoe ze genieten van het graven in de Bijbel, het creatieve proces van het schrijven van de preek en het contact met een groep luisteraars.
Ik herken me daar wel in. Ik kan me bijvoorbeeld verliezen in het spelen met zinnen, woorden, beelden en creatieve verwerkingsvormen. Het is mijn gebed dat het allemaal bijdraagt aan een goede communicatie van Gods goede nieuws. En toch proef je dat techniek alleen te weinig is. Je zou bij wijze van spreken alle spreektechnieken kunnen inzetten, maar tegelijkertijd merk je dat je eigen inspanningen ontoereikend zijn. Er is meer nodig dan alles uit de kast trekken om Gods boodschap te communiceren. Gods Geest is nodig! Het is namelijk én-én:
”Spreek alsof alles afhangt van jóú en bid alsof alles afhangt van de kracht van de Geest.
Door woorden én door de kracht van de Geest
Als ik Handelingen en Paulus’ brieven lees, ben ik onder de indruk van zijn geloof, doorzettingsvermogen en focus op Christus. In veel van zijn brieven lezen we over de rijke vrucht op zijn prediking. In 1 Tessalonicenzen 1:5 bijvoorbeeld:
‘Onze verkondiging aan u overtuigde immers niet alleen door onze woorden, maar ook door de overweldigende kracht van de heilige Geest. (…) onder zware beproevingen hebt u de boodschap van het evangelie ontvangen met de vreugde van de heilige Geest. U weet hoeveel we voor u hebben betekend toen we in uw midden waren.’
Paulus noemt in deze tekst de verkondiging door woorden. Natuurlijk is die verkondiging krachtig in zichzelf. Toch laat hij op de Areopagus (Handelingen 17) zien dat hij op de hoogte was van de basisprincipes van de Griekse retorica. Hij beheerst zijn spreekkunst wel degelijk en in zijn brieven tref je stijlmiddelen waar ik jaloers op ben.
Paulus is voor mij een voorbeeld in hoe hij zijn kennis en kunde inzet en tegelijkertijd wijst op de afhankelijkheid van de kracht van God. Zijn spreken mag dan gepaard gaan met vreze en beven, maar het gaat ook gepaard met wonderen en tekenen. Zijn overtuigingskracht – die hij zeker had – was slechts een middel. Hij legt de focus niet op de retorica, maar op de werking van de Geest.
En zo is het nu nog steeds: we mogen onze kennis en kunde inzetten én we mogen vertrouwen op de overweldigende kracht van de Geest. Hoe richt je je op de werking van de Geest? Door te zingen, te danken en te bidden.
Door te zingen en te danken
Paulus schrijft in één adem over de vervulling met de Geest en over zingen: ‘laat de Geest u vervullen en zing met elkaar psalmen, hymnen en liederen die de Geest u ingeeft. Zing en jubel met heel uw hart voor de Heer en dank God, die uw Vader is, altijd voor alles in de naam van onze Heer Jezus Christus’ (Efeziërs 5:18). De vervulling van de Geest komt tot uiting in – onder meer – spontane lofprijzing.
Het gaat hier om samen zingen, maar je kunt natuurlijk ook individueel zingen. Eerlijk gezegd overkomt het me maar zelden dat er spontaan een nieuw lied opwelt. Als dat bij jou anders is: zing wat de Geest je ingeeft. Of zing een bestaand lied over de kracht van de Geest:
- ‘Geest van hierboven’ (Liedboek 2013: 675)
- ‘Heilige Geest van God, adem in ons midden’ (Sela/Opwekking 754)
- ‘Heilige Geest van God, vul opnieuw mijn hart’ (Opwekking 343)
- ‘Kom tot ons, o Heil’ge Geest’ (Evangelische Liedbundel, 152)
- ‘Veni Creator Spiritus’ (Taizé).
Idee: Beluister muziek die gericht is op de kracht van de Geest.
Door te bidden
Op allerlei plekken in de Bijbel zie je dat gebed en de verkondiging van het Woord hand in hand gaan (in Handelingen 6:4 bijvoorbeeld). Laten we daarom deze week beginnen met gebed. Om de leiding en de kracht van de Geest. Wat zeg ik? Om de overweldigende kracht van de Heilige Geest.
Bid voor je preek
Bid dat zijn Geest je leidt tijdens het maken van je preek.
Bespreek nadat je de preek in grote lijnen hebt staan je preek met God en bid of Hij met zijn Geest door je preek heen wil waaien (zie ook week 18).
Bid voor je hoorders
Naast je eigen woorden, kun je Paulus’ gebeden ter inspiratie gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan dit gebed, afgeleid van Efeziërs 3:16-19:
‘Moge Hij vanuit zijn rijke luister mijn hoorders innerlijke kracht en sterkte schenken door zijn Geest, zodat door hun geloof Christus kan gaan wonen in hun hart, en zij geworteld en gegrondvest blijven in de liefde. Dan zullen ze met alle alle heiligen in staat zijn de lengte en de breedte, de hoogte en de diepte te begrijpen, ja de liefde van Christus te kennen die alle kennis te boven gaat, opdat ze geheel vervuld zullen raken van de volheid van God.’
Vraag anderen voor jou te bidden
Preken is een groot voorrecht en ook een grote verantwoordelijkheid. Hoe mooi is het om die verantwoordelijkheid samen op te pakken en je te laten dragen door gebed. Bedenk wie je zou kunnen vragen voor jou te bidden en geef vrijmoedig aan waarvoor je graag gebed wilt. Denk aan passie en doorzettingsvermogen om het bijbelgedeelte te bestuderen, inzicht in Gods woord, duidelijkheid over het kiezen van de juiste focus, inzicht in wat de hoorders nodig hebben, juiste verhalen, lef om de boodschap te doorleven, energie bij je voorbereidingen, bescherming van je gedachten en vrede, vreugde en vrijheid bij het preken. Geef eventueel van tevoren aan hoe jouw week eruitziet (zie week 13), zodat mensen dagelijks voor je kunnen bidden.
Idee: Kies deze week een manier om meer stil te staan bij de overweldigende kracht die de Heilige Geest jou wil geven.
Vragen
- Welke rol speelt gebed om kracht van de Geest in jouw preekvoorbereiding?
- Op welke manier zou je het gebed om de kracht van de Heilige Geest meer ruimte kunnen geven in het jaar dat voor je ligt? Hoe kun je dat concreet vormgeven?
- ‘De verkondiging overtuigde niet alleen door onze woorden, maar ook door de overweldigende kracht van de heilige Geest.’ Aan welke eigen ervaringen moet jij nu denken?
- Zingen, danken en gebed worden genoemd om stil te staan bij de overweldigende kracht van de Geest. Heb jij nog andere manieren om hier steeds diep van doordrongen te zijn?
Meer?
Hoofdstuk 6 in Geloofwaardig spreken: Werk samen met de Geest.
Bovenstaande tekst komt uit week 1 van Zin in preken: wekelijkse inspiratie voor (s)prekers.
Bron foto: Unsplash.
