In gesprek met Mirjam Kollenstaart
Mirjam Kollenstaart spreekt op 31 oktober tijdens de viering 500 jaar Reformatie. De koning is ook aanwezig! In 2014 ging ik in gesprek met Mirjam over haar (s)preekervaringen.
Hoe vind je het om als Geloofwaardige Spreker bestempeld te worden?
Nou…dat vind ik nogal wat… Een spreker te zijn – à la… ik vind mezelf vooral een preker, een verkondiger, omdat ik het liefst spreek met de Bijbel als uitgangspunt. En natuurlijk is het mijn verlangen geloofwaardig te zijn. Voor mij heeft dat te maken met practice what you preach en daar doe ik m’n best voor, maar het gebeurt vaak genoeg dat ik ook tegen mezelf sta te preken. Ik ben geen volmaakte gelovige, ik ben geen perfect christen, geen vlekkeloos mens. Dus … het stempel voelt een beetje als een last: hoge verwachting die ik misschien niet altijd kan waarmaken.
Hoe vond je het als kind om een spreekbeurt in de klas te houden?
Pff.. je vraagt me wel om ver in de tijd terug te gaan… Ik kan me geen spreekbeurt meer herinneren – dat zegt denk ik ook wel iets. Als kind vond ik het niet zo prettig om in de spotlights te staan: dat zal niet aan mij te merken zijn geweest, maar na afloop zal ik knikkende knieën gehad hebben.
Wanneer sprak je voor het eerst over bijbelse onderwerpen?
Dat ben ik pas gaan doen toen ik theologie studeerde. Als kind en tiener was ik helemaal niet met God en geloven bezig, ik ging niet naar een club of jeugdvereniging of zo. Pas toen ik theologie ging studeren en lid werd van een theologische vereniging moest ik zelf gaan spreken over bijbelse onderwerpen. In m’n 2e studiejaar moest ik volgens mij voor ’t eerst een meditatie houden. M’n eerste preek volgde een aantal jaren later: over 1 Petrus 4 vers 7 t/m 11 ‘Komt tot bezinning en wordt nuchter…’
Wat pak je nu anders aan dan in het begin?
Oh zoveel! Ik blijf leren en mezelf ontwikkelen. De laatste ontwikkeling is dat ik mezelf dwing om meer over de structuur van de preek na te denken. Eerder ging ik schrijven met een vaag idee in m’n hoofd en dan zag ik wel waar ik uitkwam.
Aan welke presentatietips heb je veel gehad?
Een heel simpele tip om je te realiseren dat je hoorders tegen je aankijken: wat voor mij links is, is voor hen rechts. Een gebaar dat voor mijzelf van links naar rechts gemaakt wordt, moet je voor je hoorder dus andersom maken – dat voelt voor jezelf onnatuurlijk, maar is logischer voor de hoorder. En tips met betrekking tot stemgebruik neem ik ook altijd ter harte: je denkt van jezelf al heel snel dat je niet monotoon praat, maar dat valt best wel tegen…
Wat merk je van de Heilige Geest in het voorbereiden en tijdens het spreken?
Oei…dat is een lastige… Ik vind het moeilijk om de Geest aan te wijzen. Het voorbereiden gaat soms (ehm…best vaak) moeizaam – spreekt de Geest dan niet? Of spreekt Hij alleen tijdens die ene inval, dat moment waarop je denkt: dit is het…? Ik studeer en schrijf en bereid me voor in het vertrouwen dat Gods Geest in mij is, maar desondanks blijft het hard werken. Als het gaat om het spreken zelf, dan ervaar ik de Geest in de rust die over me komt zodra ik begin.
Wat wil je bereiken met jouw spreken?
Ik hoop dat de mensen die naar mij luisteren op het spoor gezet worden van Christus. Dat hun ogen geopend worden voor Gods werkelijkheid in onze werkelijkheid. Door de Bijbel uit te leggen leer ik mensen bijvoorbeeld wie God is en hoe Hij is en ik probeer de verbinding te leggen met het alledaagse leven zodat je Hem steeds meer op ’t spoor komt.
Wat is het meest gênante dat je als spreker meegemaakt hebt?
M’n tweede preek hield ik in een prachtige, oude kerk waar eigenlijk alleen maar oude mensen zaten. Onervaren als ik was, had ik m’n preek geschreven zonder dat ik me gerealiseerd had wie m’n hoorders zouden zijn. Oude mensen dus. En ik had een mop als begin van m’n preek (geen idee meer welke mop) en ik had niet het lef om van m’n geschreven tekst af te wijken. Ik heb de mop dus verteld waarna de spanning om te snijden was…
Op welke momenten heb je last van podiumvrees?
Echte vrees heb ik niet. Maar dat komt doordat ik bijna altijd preek – op een preekstoel. Dat is eigenlijk heel veilig, want niemand die je gelijk tegenspreekt. Ik kan gewoon ongestoord m’n verhaal vertellen. Wat ik dus spannender vind, is wanneer ik spreek en er is interactie: mensen mogen reageren, mogen vragen stellen. Dat kan ik niet regisseren en dat is voor een controlfreak als ik ben wel eng…
Welke spreker uit de Bijbel inspireert jou?
Stefanus: hij wordt gevangen genomen en voor de Joodse Raad gebracht (Handelingen 6/7) en dan houdt hij een lange toespraak. Nou houd ik niet van lange preken, maar wat mij wel aanspreekt in zijn betoog is zijn kennis van het verleden. Stefanus brengt een heel duidelijke lijn aan in de gebeurtenissen – en ik ga ervan uit dat hij dat niet had voorbereid…
Wat spreekt jou aan in Jezus’ toespraken?
De verrassing – dat het leven met God net iets anders in elkaar zit dan je zou denken, dat God net iets anders is dan je zou verwachten. Jezus roept verbazing op, gefronste wenkbrauwen en dat leidt tot nadenken en verwondering (naast irritatie). Hoe dan ook: bij het horen van Jezus’ toespraken is géén reactie haast niet mogelijk.
Wat zou je doen als Jezus de eerstvolgende keer in het publiek zou zitten?
Het woord aan Hem geven – als er één een geloofwaardig spreker is…
Ds. Mirjam Kollenstaart-Muis – vult haar week met moeder zijn van 5 kinderen, echtgenote zijn voor Marien, het predikantschap in de Gereformeerde Kerk Ottoland (PKN), het schrijven van tweets, columns en blogs en preekt haast wekelijks twee keer op een zondag in de kerk.
Bovenstaande blog werd eerder gepubliceerd in maart 2014.
