[Gastblog] Hoe je van een digitale presentatie een krachtig preekmiddel maakt

Jaren terug sprak een jonge spreker in onze gemeente over jaloezie. Afgunst maakt ons blind voor de zegeningen die we zelf ontvangen hebben. Hoe ik zijn preek nog weet? Hij toonde ons een foto van een jongetje met een ijsje dat verlangend opzij keek naar een blij meisje met een nóg groter ijsje. De humor over de kleinzieligheid van onze afgunst heeft zich die ochtend in mijn herinnering vastgezet. Missie geslaagd.

 

Door Manon Mikkers van BeterePresentaties.nl

 

Jouw preek verdient dat ook!

Met beelden die de zaal hélpen om je preek te snappen en te voelen.

Zodat je preek een hart kan raken en in een geheugen kan nestelen.

 

In kerken en binnen bedrijven zie ik helaas veel digitale presentaties waar structuur, verhaal, emotie en design ontbreken. Het resultaat: te volle slides, te kleine lettertypes en muren van tekst.

Presentaties boeien me mateloos. Niet omdat ze altijd boeiend zijn – vaak niet zelfs. Maar omdat zo’n potentieel krachtig middel zo verschrikkelijk onbenut blijft. Twee spelregels:

 

Eerste spelregel: Weet wanneer je geen digitale presentatie nodig hebt

 

Ik hoor vaak dat je heus geen presentatie nodig hebt voor een goede preek. Helemaal eens!

 

Laat een presentatie achterwege als je een kleurrijke verteller bent. Als de mensen aan je lippen hangen terwijl je mensen en situaties tevoorschijn spreekt en je het hete stof onder de zon van Israël in de zaal laat voelen, dan heb je geen beeld nodig. Je woorden roepen de beelden naar voren in de hoofden van je luisteraars. We hebben allemaal wel  zo’n meesterverteller meegemaakt en we denken vaak warm terug aan die ene in onze jeugd.

 

De tweede reden om een presentatie achterwege te laten is kwalijker. Wie zijn slides vol zet met woorden, heeft namelijk niets aan die slides. Sterker nog, slides vol tekst hinderen je toehoorders om je preek te volgen. De reden is even onbekend als simpel: mensen kunnen niet lezen en luisteren tegelijk.

 

“Telkens wanneer ik van slide wissel, ben ik de zaal even kwijt,” vertelde een spreker me. Als je meer dan een paar woorden tekst op je slide zet, is dat exact wat er gebeurt. In dat geval adviseer ik je om zonder presentatie te preken.

 

Ik maak hier één uitzondering op, speciaal voor prekers: de Bijbeltekst. In veel kerken en gemeenten is het gebruikelijk de Bijbeltekst op een slide te zetten, zodat iedereen kan meelezen tijdens het voorlezen. Verdeel je de tekst wel over meerdere pagina’s als het langer is dan een vers of twee? Dat houdt het leesbaar.

 

Tweede spelregel: presentaties zijn voor BEELD

 

Gebruik je presentatie voor alles wat je wilt laten zien. Presentatiesoftware is gemaakt voor allerlei soorten media, zoals foto’s, video’s, grafieken, modellen, animaties en zelfs geluid. Niet alles daarvan is even relevant voor een preek natuurlijk. Maar foto’s en afbeeldingen zijn er juist ideaal voor.

 

Je vraagt je misschien af of foto’s en afbeeldingen ook afleidend zijn, net als tekst. Dat is niet zo. Denk maar aan de film die je laatst gezien hebt: dat is beeld en geluid. Net als een praatje maken met je buurman. Ons brein is gemaakt voor de integratie van die twee vormen van input. Daarom is het zo irritant als het geluid op YouTube uit de pas loopt met de video!

 

Beeld is dus een geweldige aanvulling op het geluid (van jouw stem). Beelden zijn bovendien véél sneller te verwerken dan leestekst, dus mag je gerust meer slides maken. Zou je elke minuut een andere foto laten zien, dan kan de zaal dat met gemak bijhouden. Maar je beelden moeten natuurlijk wél je preek aanvullen.

 

Voeg beeldmateriaal toe als …

 

… locaties belangrijk zijn

 

Als je spreekt over de reis van Abraham, het volk in de woestijn of de reizen van Paulus, werken kaarten verhelderend. Heel veel verhalen in de Bijbel zijn verbonden aan plaatsen en volken. Help de mensen in de zaal te begrijpen waar iets gebeurde, wie waar woonde, wat de route was, hoe de omgeving eruitzag. Je preek wordt er rijker en tegelijk begrijpelijker door.

 

Zoek je een kaart, kijk dan eens op Wikimedia.

 

… je eigen foto’s hebt bij een persoonlijk verhaal

 

Diepe indruk maakte het verhaal van de man die een zwaar traject van chemokuren had doorgemaakt. Hij verbond zijn ervaringen in moeilijke tijden aanzijn geloof. Foto’s toonden hem in pyjama bij het ziekenhuisbed, met een infuus rondlopend, met een hol gezicht dat toch lachte. Smal en kwetsbaar. Die persoonlijke diepte gaf zijn preek kracht.

 

Denk goed na of je foto’s van jezelf of je familie wilt gebruiken bij je preek. Dat persoonlijke is héél krachtig, maar kan ook te dichtbij komen. Die afweging kan jij alleen maken. Let bij persoonlijke foto’s van anderen op of je wel om toestemming hebt gevraagd (bij niet-persoonlijke foto’s van anderen moet je overigens ook toestemming hebben).

 

… je ingewikkelde dingen uitlegt

 

De tabernakel is prachtig in alles wat deze plek uitdrukt over God. Maar als je probeert uit te leggen hoe alles in elkaar stak, praat je de blaren op je tong. Het is zoveel om uit te leggen. Hier helpen plaatjes en een plattegrond.

Als je verbanden probeert uit te leggen tussen abstracte zaken kun je een model gebruiken, of liever nog een beeld dat abstracte zaken meer concreet maakt. Genade en vergeving zijn voorbeelden van zulke abstracties. Zo’n tekening kan dan helpen.

 

… je emoties wilt overbrengen

 

Emoties spelen een belangrijke rol bij herinnering. Weet je nog wat je vorige week hebt gegeten? Vast niet. Maar die valse opmerking van je collega weet je nog wel. Hoe meer emotie, hoe meer ons brein een herinnering markeert als belangrijk.

 

Laten we niet doorslaan. Helemáál op de dramatoer gaan in preken, is wat overdreven. Maar emoties horen wel degelijk bij de Bijbel en de verhalen erin. Foto’s zijn bij uitstek een manier om de zaal emotioneel aan te spreken (film ook, maar dan moet je als spreker opzij stappen). Stel dat je bijvoorbeeld de realiteit van een vader-zoonrelatie naar voren wilt halen. Zo’n foto als deze brengt ons zonder woorden meteen in de sfeer: we zien trots, liefde en grappig kopieergedrag.

 

 

 

Wil je hierover van gedachten wisselen met Manon Mikkers? Link met haar op LinkedIn.

 

 

Meer tips lezen?

Zie week 42 van mijn nieuwste boek Zin in preken: Kies een beeld dat meer zegt dan duizend woorden.

Bestel het boek Zin in preken: wekelijkse inspiratie voor (s)prekers
 

 

 

Bron foto ijsje: Unsplash.