Wie geef jij vandaag een compliment?
1 maart. Nationale Complimentendag. Al eeuwen eerder beschreef Salomo de kracht van positieve woorden: ‘Een vriendelijke uitspraak is een korf vol honing, zoet voor de ziel en gezond voor het lichaam’ (Spreuken 16: 24). Waarom zijn we dan vaak karig met complimenten en is er een nationale dag nodig om het compliment onder de aandacht te brengen?
Vier excuses om geen complimenten te hoeven geven
1. ‘Dat weet hij toch?!’
Als ik ergens spreek, klets ik graag wat na bij de koffie. Ik hoor dan hoe het onderwerp leeft en welke vragen het oproept. Sommige mensen bedanken me. En soms hoor ik een half ingeslikt compliment. Ja, het was een mooie preek. Maar ja, jij weet heus wel dat je goed kunt preken. Ik zeg meestal maar dat ik het toch heerlijk bemoedigend vind om dit af en toe te horen.
Op sommige momenten vraag ik me namelijk vertwijfeld af of ik echt wel zo goed kan spreken. Iedere preek is anders; bij elk onderwerp kruip ik door de tekst heen en zoek ik naar de leiding van de Heer. Preken wordt in zekere zin nooit vanzelfsprekend. Wanneer ik me onrustig of onzeker voel, spreek ik mezelf toe en herinner ik mezelf aan mijn roeping en aan het feit dat de Heer door me heen zal spreken. Ik vind het dan altijd fijn dat mijn broers en zussen bevestigen dat ze ervan genieten en ermee verder kunnen. Dan weet ik weer waarom ik er uren voorbereiding in heb gestopt.
Dat weet hij toch?! Is dat altijd zo? Weet de kinderleider waarin hij goed is? Weet de jeugdleider wat zijn kracht is? Weet de kringleider waarom men zo graag aan zijn kring deelneemt? Weet een oudste wat gemeenteleden zo prettig vinden aan zijn stijl? Hoe moeten mensen weten dat ze iets goed doen als niemand het zegt? Vaak ziet een ander eerder dan jijzelf waar je kwaliteiten liggen.
Zo weet ik bijvoorbeeld niet eens of ik wel was gaan schrijven als anderen niet met het idee gekomen waren… Natuurlijk ken ik genoeg auteurs die beter kunnen schrijven dan ik. We hoeven daarom ook niet meteen te vertellen dat iemand een wereldtalent is. Zeg vooral wat je waardeert aan iemands stijl. Als die ander dat vaak te horen krijgt, kan die daar misschien wat mee.
Complimenten zijn geen brokjes kennis. Complimenten zeggen iets over gezien worden, gehoord worden, erkend worden, gewaardeerd worden, je geliefd weten. Kortom: complimenten zeggen vaak iets over de relatie. Als je van iemand houdt, zeg je hopelijk ook niet: Dat weet hij toch? We investeren in onze relaties door regelmatig positieve woorden uit te spreken. Ook als de ander het allemaal al weet, zijn positieve woorden nog steeds ‘zoet voor de ziel’ (Spreuken 16: 24).
2. ‘Het is toch normaal dat ieder zijn taak doet?’
Weet de koster dat we zijn werk waarderen? Weet degene die de koffie inschenkt hoe blij we zijn met zijn bakkie? Soms vinden we het maar vanzelfsprekend dat iedereen zijn taak uitvoert, dat de koster uren besteedt in de kerk, dat een oudste avonden bezig is met mail beantwoorden en plannen uitwerken en dat de webdesigner de laatste preken weer online gezet heeft. Het is inderdaad een mooie gedachte dat ieder iets bijdraagt aan de kerk. Toch blijft het bijzonder dat zo veel mensen tijd, aandacht, energie en geld aan de gemeente besteden.
3. ‘Van complimenten word je arrogant’
Ja, het was een mooie preek. Maar ja, je weet heus wel dat je goed kunt preken. De oudste van dienst hoorde deze woorden en voegde eraan toe: Ik geef je geen compliment. Daar word je alleen maar arrogant van. Toen ik in de auto naar huis reed, merkte ik dat deze zin in mijn hoofd bleef hangen. Ik dacht erover na. Ben ik arrogant? Kom ik arrogant over? Wat was de reden van zijn opmerking? Het feit dat we ons talent van God ontvangen hebben, is toch nog geen reden dat we elkaar niet zouden eren?
Zelfs al zouden wij hoogmoedig zijn of worden, is dat niet de verantwoordelijkheid van de gever. Het is onze verantwoordelijkheid om de bemoediging aan te nemen. De eer spelen we door aan Jezus.
4. ‘Oeps. Over het hoofd gezien!’
Je kunt nu eenmaal niet overal op letten. Misschien heb je weleens een filmpje op YouTube gezien van een aandachtstest? Je krijgt de opdracht om iets te tellen. Heel aandachtig tel je bijvoorbeeld hoeveel keer een team met witte kleding de bal overspeelt naar elkaar. Aan het einde blijkt dan opeens dat er iemand in een berenpak tussendoor liep. Die heb je niet eens gezien, omdat je al je aandacht gebruikte om naar de bal te kijken. Zo is het in het echte leven ook. Je ziet niet alles, je hoort niet alles. Over dingen die jou niet opvallen, maak je geen compliment.
Kijktip: Bekijk de video’s bij het boek Feedback in de kerk. Je ziet hier ook een briljant voorbeeld van een Skodareclame. Zij laten zien dat al je aandacht uitgaat naar Skoda.
Iemand op Facebook stelde deze uitdagende vraag: hoe zou jouw leven er vandaag uitzien als je alles hebt waarvoor je gisteren gedankt hebt?
Laten we de vraag toepassen op de kerk: hoe ziet de kerk eruit als iedereen vandaag doet waar jij hem het afgelopen jaar een compliment voor hebt gegeven?
Ik steek mijn hand in eigen boezem…
Bovenstaande is een bewerking van hoofdstuk 5 uit mijn boek Feedback in de kerk.
