Wanneer je een beroerde preek houdt
Als je spreker bent, is het onvermijdelijk dat je weleens een beroerde preek houdt. Afgelopen zondag hield ik een beroerde preek. Dat was vreselijk en gênant. Zondag was ik zó ontmoedigd. Ik zal je erover vertellen en je een aantal tips geven die je kunnen helpen als jij ook eens waardeloos preekt.
door Justin Buzzard
vertaling van Henk van ter Meij
Ik heb net een zesdelige prekenserie over Jona afgerond. Ik had het gevoel dat ik aan de lopende band homeruns* sloeg. Nooit eerder had ik zoveel vreugde tijdens het preken gevoeld en ook had ik niet eerder meegemaakt dat mijn verkondiging zo door God werd gebruikt. De gemeente en ik werden door God gegrepen. Als spreker voelde ik me in mijn sweet spot, je weet wel, die plek op het slaghout waar een stoot resulteert in een maximale respons. Ik vind het heerlijk op die plek te zijn.
Twee zondagen geleden was onze gastspreker Francis Chan. Franchis Chan is een geweldige spreker. Zijn preek was een weldaad voor de gemeente. Het was onze eerste zondag in het tweede jaar als gemeente en de grootste zondag die we tot nu toe hebben gehad.
Dus ik was er helemaal klaar voor het startschot voor een nieuwe prekenserie over het Johannes-evangelie te geven en om het vuur dat in de gemeente brandde, nog eens flink aan te wakkeren. Sprekers, jullie weten allemaal hoe belangrijk het is dat de eerste preek van een nieuwe serie staat als een huis. Het is het fundament van de cyclus.
Strike-out*
De hele week had ik geworsteld met Johannes 1:1-18. Geloof me, ik had het nog nooit zo moeilijk gehad om een manier te vinden om over een tekst te preken. Ik kon gewoonweg mijn hoofd en hart niet om de proloog van het Johannes-evangelie krijgen. Ik geen handvatten vinden. Ik ben die zondagmorgen opgestaan, heb de preek die ik had geschreven verscheurd en heb een compleet nieuwe geschreven.
Ik ging zondagmiddag het podium op om te preken en het ging al vanaf het begin moeilijk. De microfoon viel steeds uit. Sommige baby’s in de dienst waren luidruchtig en leidden me af. En, nog wel het ergste, ik kreeg geen klik met de tekst. Normaal gesproken, wanneer ik door de week heen de preek voorbereid, voel ik dat er diep in mijn hart een klik is: ik weet dat God heeft gesproken en ik moet vervolgens zijn boodschap aan de mensen overbrengen. Meestal moet ik huilen wanneer ik de klik voel, zo zit ik in nu eenmaal elkaar. Mijn hart voelt dan zo vol. Ik voel direct een diep besef van onbekwaamheid, hartstocht en opwinding om te gaan preken. Maar dit heb ik geen enkel moment ervaren toen ik me op vorige week voorbereidde. De boodschap zat niet echt in mijn hart. Ik had me heilig voorgenomen niet te preken, tenzij de boodschap door me heen was gegaan. Maar de nuchtere werkelijkheid wanneer je iedere week preekt is dat het soms niet gebeurt op de manier die jij wilt.
Ik sleepte me dus door de preek heen. Zelfs tijdens het preken voelde ik me leeggezogen, alsof de energie uit me liep, terwijl ik me normaal tijdens het preken steeds meer opgeladen voel. Ik houd zo veel van mijn gemeente en mijn stad en het voelde alsof ik hen een tussendoortje gaf in plaats van een feestmaal.
Ik was klaar met preken en liep terug naar mijn stoel om naast mijn vrouw te gaan zitten. Ze wist het. Ze kneep drie keer in mijn hand (ons teken om ‘Ik houd van je’ te zeggen) en legde haar hand op mijn rug.
Het evangelie voor sprekers
Ik voelde me verschrikkelijk. Ik voelde me beschaamd. Maar toen begon onze aanbiddingsleider de aanbidding met het lied Ik bouw op Jezus. Ogenblikkelijk besloot ik te gaan aanbidden en ik zong uit volle borst het goede nieuws: ‘Ik bouw op Jezus, anders niet; geen preek van mij die verlossing biedt!’
Jaren geleden zou het me een etmaal hebben gekost om over de ontmoediging van het houden van een beroerde preek gekomen te zijn. Deze keer duurde het ongeveer zes uur. Toen het zondagavond was, nadat ik de preek met mijn vrouw had besproken en we samen hadden gelachen, voelde ik me weer mijn oude zelf. Het direct overgaan naar aanbidding in plaats van zelfbeklag zorgde ervoor dat de omslag veel sneller kwam. Het geloven van het evangelie zorgde ervoor dat de omslag veel sneller kwam. Het lachen erover met mijn vrouw zorgde ervoor dat de omslag veel sneller kwam. Mijn gebed voor jou en voor mij is dat het goede nieuws van Gods genade in ons leven steeds meer mag toenemen. Wanneer dat gebeurt, zullen we sneller over beroerde preekjes heen komen en rust vinden in het feit dat we op een vaste rots staan en niet op het drijfzand van onze mogelijkheid om te preken.
God heeft ons niet nodig
En we moeten altijd onthouden dat God geen goede preek nodig heeft om zijn werk te doen. Ik voelde, dat mijn preek vreselijk was, helemaal niet aan mijn eisen voldeed, maar toch heb ik de tekst, het evangelie verkondigd, en tόch ben ik op een honk terechtgekomen. En God heeft de preek toch gebruikt. Het blijft me altijd weer verbazen te horen dat mensen toch intens geholpen zijn door een van mijn beroerde preken.
Dit was zeker niet de laatste keer, dat het me zal overkomen. Ik denk dat God het leuk vindt dit te doen, Hij vindt het leuk ons als sprekers klein te houden. Hij vindt het leuk dat Hij ons niet nodig heeft om zijn doelen te bereiken.
Advies in een notendop
Dus wat is, in een notendop, mijn advies voor ons als sprekers?
1. Streef ernaar elke week opnieuw de beste preek te houden.
Probeer de bal de hekken in te slaan. Streef naar een homerun. Speel groots. Het voorrecht te mogen preken is enorm en onze grootste inspanningen waard. Ik heb mijn ontmoediging al verwerkt en ik sta te popelen aankomende zondag weer op de preekstoel te staan om met ziel en zaligheid te verkondigen.
2. Weet dat beroerde preken niet zijn te vermijden.
Ze zullen komen. Soms komen ze, wanneer je ze min of meer verwacht (zoals ik afgelopen zondag), dan weer zie je ze totaal niet aankomen. En weer een andere keer zijn ze er wanneer je ze verwacht, maar wanneer je ze absoluut niet wilt (zoals afgelopen zondag, toen het voor ons een zondag vol vuur was).
3. Houd in gedachten dat je niet bent wat je doet.
Het moment waarop je een beroerde preek houdt is het uitgelezen tijdstip jezelf eraan te herinneren dat je op Christus bouwt en niet op het losse zand van jouw manier van preken. Jouw identiteit is gefundeerd op Christus, niet op wat je voor Christus doet. Omarm de manier waarop God je nederig wil houden door te ervaren wat het is om een minder goede preek te houden.
4. Leer zo veel mogelijk van je beroerde preken.
Afgelopen zondag heb ik drie fouten opgemerkt en ik zal mijn best zal doen ze niet nog een keer te maken.
- Normaal gesproken zijn mijn preken als pijlen die helder en scherp zijn, maar deze preek was uit balans.
- Ik probeerde te veel in één enkele preek te doen.
- Ik preekte zonder de klik.
Het specifieke opmerken van wat fout ging, helpt me bij de voorbereiding van de preek van aankomende zondag.
5. Heb plezier.
Het leven als prediker is zwaar, maar het is ook heel leuk. Vat het niet te serieus op. Neem God serieus, maar jezelf niet. Jouw gemeente en je stad hebben een voorganger nodig die om zichzelf kan lachen. Als je veertig of vijftig jaar wilt blijven preken (zoals ik), ga dan niet hollen en vliegen en zorg ervoor, dat je voldoende plezier hebt. Minder geslaagde preken horen er nu eenmaal bij.
* De sporttermen in dit artikel verwijzen naar de populaire, Amerikaanse sport baseball. In baseball is een strike-out het moment waarop de slagman uit is, omdat hij tot drie keer toe de hem toegeworpen bal niet heeft kunnen slaan.
Streef je ernaar de beste preek te houden? Kom naar de training Een preek die staat als een huis.
De training start 8 februari 2019. Kun je niet wachten? Aanstaande vrijdag 28 september is er nog één plek vrij. Meld je zo snel mogelijk aan!
Ik wil meer weten over de training Een preek die staat als een huis
Bron foto: Nikola Knezevic on Unsplash
Jan Houtnan
mooi en eerlijk verhaal!