[Column] Vind je me aardig?
Zes jaar geleden organiseerde ik mijn eerste trainingsdag. Met een verhoogde hartslag bekeek ik na afloop de evaluaties. Gelukkig. Ze waren positief. En de tips hielpen me om de trainingsdagen te verbeteren.
Daarna volgden nog heel veel trainingen. De feedback begon meer en meer op hetzelfde neer te komen. Praktisch en professioneel, lekkere lunches, leerzaam en leuk. Iemand vertrouwde me toe bekeerd te zijn tot de mindmap.
Op het einde van een van mijn trainingsdagen kwam Elly naar me toe. ‘Dankjewel! Het was praktisch en leerzaam. Ik vind je heel deskundig, maar ehm … in het echt vind ik je alleen veel minder aardig.’
Daar stond ik dan. Die had ik niet zien aankomen. Ik moest me even zien te herstellen. Hoe ik gereageerd heb, weet ik niet meer precies. Vast heel deskundig. ‘O ja, vertel eens?’
Ik heb over Elly’s woorden nagedacht. Heel langs zelfs. Niet alleen op die dag, maar ook daarna nog. En ik kwam uiteindelijk tot de conclusie dat ze gelijk had.
Elly beoordeelde me op twee punten: op deskundigheid en op aardigheid. Binnen de sociale psychologie zijn het twee belangrijke begrippen. Ze worden ook wel credibility en likeability genoemd. Credibility: vinden we iemand geloofwaardig op grond van zijn kennis? Likeability: vinden we iemand sympathiek?
Achteraf bezien was ik veel te veel bezig met mijn credibility. Op de achtergrond speelden allerlei vragen door mijn hoofd. Zien ze dat ik er verstand van heb? Merken ze dat ik een expert ben? Hebben ze door dat ik hun presentaties goed kan analyseren? Om mijn deskundigheid te bewijzen fileerde ik Elly’s bijdrage volkomen. Vind je het gek dat ze me niet zo aardig vond?!
Ik was wel credible, maar niet zo likeable. Beide elementen zijn belangrijk om contact te maken, zeker als trainer en spreker. Natuurlijk kun je zeggen dat het niet gaat om de spreker, maar om God, zijn woord en zijn Geest. Toch ziet en hoort iemand als eerste jóu. Op grond van jouw credibility en likeability haakt iemand aan of af. Als je geloofwaardig en sympathiek bent, zal je eerder mensen overtuigen.
Ik vermoed dat Paulus dit al veel eerder ontdekte dan ik. Met volle vrijmoedigheid schrijft hij: I entreat you therefore to become like me. (Ik smeek je om te worden zoals ik. Uit: Wymouth New Testament, 1 Cor. 4: 16). Een paar hoofdstukken later voegt hij eraan toe (11:1): Dus volg mij na, zoals ik Christus navolg.
Ik wil niet in dezelfde valkuil stappen door opnieuw te veel bezig te zijn met mezelf, dit keer met balanceren tussen credibility en likeability. Ik wil op Paulus lijken, in de manier waarop hij Christus navolgt. Om meer en meer op Hem te gaan lijken. Like Jesus. Niemand is zo credible en likeable als Hij.
Deze column verscheen in januari 2018 in het Nederlands Dagblad.
Meer weten over likeability?
Wil je tijdens een training ervaren hoe je balanceert tussen credibility en likeability?
Deze blog is een bewerking van hoofdstuk 5 van het boek Geloofwaardig spreken.
Klik op de foto om het boek te bestellen, zodat je geen enkele tip mist.
Jan den Ouden
Belangrijk punt Paulien. Goed dat je het op de kaart zet.
Door de (soms overdreven) aandacht, energie, middelen en was dies meer zij, die de laatste decennia naar leiderschapsontwikkeling zijn gegaaan, is een cruciaal element ondergesneeuwd geraakt: karakterontwikkeling. Logisch, want dat laatste is veel ingewikkelder dan leiders en managers wat trucjes en dingetjes aanleren.
Uit een onderzoek uit 1993 van Kouzes en Posner, waarbij duizenden mensen werden ondervraagd en honderden casussen warden geanalyseerd, identificeerden de onderzoekers de eigenschappen van een leider die het meest werden gewaardeerd. Naast eigenschappen zoals competentie, visie en inspiratie koos een overweldigende meerderheid de volgende twee eigenschappen als de belangrijkste: eerlijkheid en integriteit. Interessant is dat onderzoek uitwijst dat “integer leiderschap ertoe leidt dat medewerkers hun leidinggevende bijna een twee maal zo hoog rapportcijfer geven voor zijn managementkwaliteiten dan indien de leidinggevende integriteit veronachtzaamt.”
Bronnen:
1) Credibility: How leaders gain and lose it, why people demand it (James Kouzes and Barry Posner, San Francisco: Jossey-Bass, 1993).
2) Onderzoek uitgevoerd voorjaar 2003 door Ethicon (het wetenschappelijke onderzoekscentrum voor ethiek, integriteit en duurzaam ondernemen van de Erasmus Universitei Rotterdam) onder 2800 vakbondsleden aangaande de integriteit van hun leidinggevende op de werkplek.