Vier maandagen in tien weken: 14 september, 5 oktober, 9 november en 23 november 2020
i.s.m. Theologische Universiteit Kampen

 

Je bent … 

  • predikant
  • voorganger
  • theoloog

 

Je wilt … 

  • recht doen aan een Bijbelgedeelte van duizenden jaren oud
  • een update op meerdere fronten: exegese van ongemakkelijke teksten over lijden, homiletiek en spreekvaardigheid
  • professionele feedback op je preekopzet van docenten en van collega’s
  • loskomen van je papier zonder de structuur en inhoud kwijt te raken
  • je boodschap dicht bij je hoorder brengen
  • spreken met meer impact
  • feedback op de manier waarop je overkomt

 

Waarom zou je kiezen voor deze training? 

 

Bij een goede preek vind ik meerdere dingen belangrijk, zoals een bijbels verantwoorde boodschap, een goede opbouw en een boeiende presentatie. Voor elk facet trekken we tijd uit. De theorie lees je thuis door, zodat je tijdens de training zoveel mogelijk met de docenten en met elkaar in gesprek kunt en ervaart wat voor jou werkt en niet werkt.

 

Het kost veel tijd om een preek te maken. Vaak is het iets dat je vooral in je eentje doet. Je weet dat het beter kan, maar je weet niet altijd hoe. In deze training loop je op een gestructureerde én speelse manier alle stappen door. Ik laat je op nieuwe manieren naar je preek kijken en ik zorg ervoor dat je in een veilige setting feedback krijgt.

 

In veel trainingen ligt de nadruk op één van de aspecten. Je leert bijvoorbeeld hoe je een goede exegese maakt bij een Bijbelgedeelte, maar daarna worstel je er nog steeds mee hoe je er een boeiende preek van maakt. Of je volgt een presentatietraining waar de nadruk ligt op spreekvaardigheid. Daarna vraag je je echter af hoe je dit combineert met het geestelijke proces van preken. In deze training daag je jezelf uit om je preek vanuit de diverse invalshoeken te bekijken: vanuit de homiletiek, vanuit de exegese en vanuit spreekvaardigheid. Onder leiding van ervaren docenten.

 

Verschil met Een preek die staat als een huis?

In twee maanden tijd leer je hoe je een preek maakt met een bijbels verantwoorde boodschap, een goede opbouw en een boeiende presentatie. Voor elk facet trekken we een dag uit. De theorie lees je thuis door, zodat je tijdens de training zoveel mogelijk kunt ervaren wat voor jou wel werkt en wat niet. In deze groep zitten meer beginnende sprekers. Bij Geloofwaardig preken over lijden krijg je daarnaast ook les van dr. Kees van Dusseldorp over homiletiek. Je krijgt twee ochtenden les van dr. Myriam Klinker-de Klerck over teksten over lijden. Je ontvangt feedback van haar op je stappenplan exegese.

 

Verschil met Steengoed preken?

Steengoed preken (6 Maanden Programma) is voor ervaren sprekers die weten hoe ze tot een bijbels verantwoorde boodschap komen. Ze kunnen hun boodschap in een sterke structuur zetten. Tijdens Geloofwaardig preken over ongemakkelijke teksten zorg je dat het huis staat. Bij Steengoed preken ga je het als het ware verder inrichten en lampen neerzetten om je boodschap op verschillende manieren te belichten.

Boven verwachting

Toen ik las dat er een training Geloofwaardig preken over ongemakkelijke teksten was, wilde ik deze meteen volgen. Zowel de ongemakkelijke teksten als het geloofwaardig preken trokken mijn aandacht. Ik ben inmiddels 18 jaar predikant. Preken is een van mijn zichtbaarste taken. Daarvoor kan ik wel een update gebruiken.

De training was boven verwachting. Ja, ik ben echt enthousiast! In korte tijd heb ik mijn kennis opgehaald én heb ik veel bijgeleerd. We gingen heel praktisch aan de slag. Paulien gaf niet alleen tips, maar ze liet ons meteen ervaren wat het effect was als we ze opvolgden. En steeds ontdekte ik dat haar tips werkten.

Eigenlijk zou deze training verplicht moeten zijn voor elke predikant. Als je jezelf als predikant serieus neemt, moet je gewoon trainen. En deze vier dagen gun ik al mijn collega’s. Je wordt bemoedigd en bevestigd en soms word je uitgedaagd.

Nadat ik de training had afgerond, heb ik het preken over een andere boeg gegooid. Ik spreek nu vrij van papier. Daardoor geniet ik meer van de voorbereiding en ook van het preken zelf. Met als resultaat dat ik veel meer contact heb met mijn toehoorders.

Ik krijg meer feedback dan ooit. Een oudere vertelde me dat ze me nu beter verstaat dan voorheen, doordat ik de kerk in kijk. Een 16-jarige zwaaide na afloop van de dienst naar me; hij had zich gezien gevoeld tijdens de preek. Ik merk aan mensen dat ze gemotiveerder zijn om te luisteren. Daar doe ik het voor! Want ik ben geroepen om Gods boodschap te verkondigen.

Willem de Graaff, predikant GKv Groningen-Zuid/Helpman

 

Hoe ziet het programma eruit?

 

Dag 1: Homiletische bezinning en Het ontwerp van je preek (deel 1) 

Preken over lijden en Het ontwerp van je preek (deel 1)
Docenten: Dr. Myriam Klinker-De Klerck (ochtend) en Paulien Vervoorn (hele dag)

 

Voorbereiding

  • Je bestudeert
    • Rob van Houwelingen e.a., Theologie van het Nieuwe Testament in twintig thema’s, hoofdstuk 19 – Dr. Myriam de Klinker-De Klerck: “Lijden omwille van Christus”.
    • Bernhard Reitsma, Kwetsbare liefde. De kerk, de Islam en de drie-enige God, hoofdstuk 9: “De Kerk en de vervolging in de context van Islam” (pp. 161-180).
    • Paulien Vervoorn, Geloofwaardig spreken: hoe je een steengoede preek maakt, deel 1 en 2.
  • Je ontvangt online voorbereidende opdrachten.

 

Tijdens de eerste trainingsdag

  • Ontdek je welke rol het thema lijden omwille van Christus speelt in het Nieuwe Testament.
  • Denk je na over de duiding van christenvervolging.
  • (her)ontdek je wat jou motiveert om te preken over lijden omwille van Christus.
  • Krijg je richtlijnen mee voor je preek over Bijbelgedeelten waarin lijden omwille van Christus voorkomt.
  • Vorm je werkgroepen van twee of drie personen, zodat je tussen de trainingsdagen door kunt samenwerken.
  • Kies je als werkgroep een Bijbelgedeelte dat gaat over lijden omwille van Christus.
  • Maak je kennis met het maken van een mindmap waarin alles rondom een centrale boodschap cirkelt.

 

Dag 2: Stappenplan exegese  (deel 1) en Het ontwerp van je preek (deel 2)

Docenten: Dr. Myriam Klinker-De Klerck (ochtend) en Paulien Vervoorn (hele dag)

 

Voorbereiding

  • Je bestudeert: Paulien Vervoorn, Geloofwaardig Spreken: hoe je een steengoede preek maakt, deel 3, 4 en 5.
  • Je ontvangt online reflectie- en huiswerkopdrachten.

 

Tijdens de tweede trainingsdag

  • Krijg je een stappenplan voor de exegese van het Nieuwe Testament aangereikt en toegelicht.
  • Neemt de docent je aan de hand van het stappenplan mee in de exegese van een tekst over lijden omwille van Christus.
  • Ga je individueel aan de slag met de exegese van de door jou gekozen tekst; de bibliotheek en de docent staan hierbij tot je beschikking.
  • Oefen je met onderdelen van een preek aan de hand van de IKEA-structuur: inspirerende intro, krachtige kern, erkenning en een activerende afsluiting.
  • Ervaar je hoe je je boodschap dicht bij de hoorder kunt brengen.
  • Oefen je met onderdelen van je preek (van aanstaande zondag), zoals de kern en de belofte.

 

Dag 3:  Stappenplan exegese (deel 2), Homiletische bezinning en Het ontwerp van je preek (deel 3)

Docenten: Dr. Myriam Klinker-De Klerck (ochtend, deel 1), dr. Kees van Dusseldorp (ochtend, deel 2) en Paulien Vervoorn (hele dag)

 

Voorbereiding

  • Je bestudeert:
    • Kees de Ruijter, Horen naar de stem van God, hoofdstuk 7, 8 en 9 + bijlage 2. (NB: dit boek zelf aanschaffen of lenen uit een bibliotheek.)
    • André Verweij, Position Jesus’ Suffering. A Grounded Theory of Lenten Preaching in Local Parishes, Nederlandstalige samenvatting van dit proefschrift (8 pagina’s).
    • Paulien Vervoorn, Geloofwaardig spreken: hoe je een steengoede preek maakt, deel 6.
  • Je hebt de exegese van de door jou gekozen tekst zo ver mogelijk afgerond en op basis daarvan de kernboodschap geformuleerd
  • Een samenvatting (2 A4) van de exegese van de door jou gekozen tekst en de daarop gebaseerde formulering van de kernboodschap staan online
  • Je maakt de online huiswerkopdrachten waarin je de geleerde IKEA-structuur toepast op een bestaande preek, zodat je deze structuur ook kunt toepassen op de preek over lijden omwille van Christus
  • Je geeft de deelnemers uit je werkgroep feedback en je ontvangt feedback van de docent.

 

Tijdens de derde trainingsdag

  • Bezin je je op de bijbels-theologische betekenis van een preek
  • Zie je wie jij bent als verkondiger van Gods Woord
  • Leer je wie je luisteraars zijn in bijbels-theologisch licht
  • Je scherpt de door jou geformuleerde kernboodschap aan
  • Je krijgt ruimte voor het stellen van je exegetische vragen waarop je met elkaar nog geen antwoord hebt gevonden
  • Je oefent met een aantal onderdelen van je preek, zoals de intro, belofte, erkenning of de activerende afsluiting;
  • Je ontwerpt een mindmap voor het houden van je preek aan de hand van de IKEA-methode.

 

Dag 4: Het houden van je preek

Trainer: Paulien Vervoorn

 

Voorbereiding

  • Je bereidt een korte preek voor over de door jou gekozen en onderzochte tekst aan de hand van de gevonden kernboodschap en de door jou ontworpen mindmap.
  • Je ontvangt reflectie- en huiswerkopdrachten.

 

Tijdens de vierde trainingsdag

  • Je houdt een korte preek (of een deel daarvan)
  • Je ontvangt feedback van Paulien Vervoorn en van de andere deelnemers
  • Je leert hoe je zinvol feedback kunt geven op een preek

 

Na de laatste trainingsdag

  • Schrijf je een eindverslag en ontvang je feedback van Paulien Vervoorn
  • Telefoongesprek (van een half uur) met Paulien Vervoorn om de balans op te maken en te bespreken waar je je de komende tijd op wilt richten.

 

Ja maar, ik …

… ben geen predikant of voorganger. Ik vind de training wel heel interessant. 

Kijk dan even bij Een preek die staat als een huis. Grote kans dat dat beter past. Twijfel je? Neem contact op.

 

… vind vier dagen veel tijd. 

Dat is het ook. Het vraagt een goede planning om zoveel mogelijk uit de training te halen.

 

… wil niet in een keurslijf komen te zitten met die IKEA-methode. 

Dat wil ik ook niet. Ik help je met allerlei ideeën en feedback om mee te experimenteren. Zodat je boodschap beter overkomt. Op een manier die bij jou past.

 

… ben niet universitair geschoold.

Dat hoeft ook niet. Enige voorkennis is wel handig. Lees ook het verhaal van voorganger Ad van der Heiden:

Kom maar op met die ongemakkelijke teksten!

Ongemakkelijke teksten liet ik liggen. Ik wilde er niet over nadenken. Ik zei tegen mijn gemeenteleden dat ik het niet wist en stiekem vond ik dat ook wel een beetje stoer van mezelf. Totdat ik erachter kwam dat er angst onder zat. Ik was bang dat ik mijn vertrouwde godsbeeld moest aanpassen. Of dat ik een verkeerd godsbeeld zou meegeven aan mijn gemeenteleden. Toen ik de training over ongemakkelijke teksten zag voorbijkomen, wist ik: hier kan ik niet omheen.

 

De angst is door de training weggenomen. Ik hield een preek over het gedeelte uit Ezra waarin gehuwde vrouwen worden weggestuurd. Je zult maar een van die vrouwen zijn! Mijn oog viel tijdens de huiswerkopdrachten op de tekst over heilig zaad. Ik ontdekte dat het in verband kan worden gebracht met de geboorte van Christus. Die teksten zijn echt gaan leven voor me. Schijnbaar ongemakkelijke teksten hoeven met de juiste informatie nog niet zo ongemakkelijk te zijn. Kom maar op met die ongemakkelijke teksten!

 

Het aangereikte stappenplan was een eyeopener voor me. Ik weet nu hoe ik op verschillende manieren naar een tekst kan kijken. Het stappenplan ligt op mijn bureau, zodat ik er steeds naar kan teruggrijpen. Naast een aantal vragen uit Geloofwaardig spreken trouwens. Ze helpen me om me te richten op de kern van de preek.

 

Ik raad de training aan aan evangelische voorgangers en sprekers. Theologische achtergrond is handig, maar een universitaire opleiding is niet nodig. De interactie met andere predikanten is ook zo gaaf. Doordat iedereen zijn hart opende, heb ik veel geleerd. Het samen optrekken hielp me enorm. En Paulien voorzag onze interactie van benzine!

 

Ad van der Heiden, voorganger evangelische gemeente Rafaël de Rivier, Rotterdam.

 

Ad van der Heiden

Wat ontvang je? 

  • Vier trainingsdagen
  • Boek Geloofwaardig Spreken t.w.v. € 19,99
  • Een PDF van:
    • Rob van Houwelingen e.a., Theologie van het Nieuwe Testament in twintig thema’s, hoofdstuk 19 – Dr. Myriam de Klinker-De Klerck: “Lijden omwille van Christus”.
    • Bernhard Reitsma, Kwetsbare liefde. De kerk, de Islam en de drie-enige God, hoofdstuk 9: “De Kerk en de vervolging in de context van Islam” (pp. 161-180).
    • André Verweij, Position Jesus’ Suffering. A Grounded Theory of Lenten Preaching in Local Parishes, Nederlandstalige samenvatting van dit proefschrift (8 pagina’s)
  • Gedurende de training gratis toegang tot het e-learningplatform Weetwatjegelooft.nl
  • 2 maanden toegang tot StudieBijbel online als je hier nog niet eerder gebruik van hebt gemaakt (incl. woord-voor-woord vertaling vanuit de grondteksten)
  • Koffie, thee, lunches
  • Je ontvangt reflectieopdrachten, inclusief feedback van Paulien Vervoorn en feedback van een aantal groepsgenoten
  • Feedback op je exegese van dr. Myriam Klinker-De Klerck
  • Skype-gesprek (van een half uur) met Paulien Vervoorn na afloop
  • Certificaat 2,5 EC van PEP (ook erkend door PE PKN)
  • Niet inbegrepen: Kees de Ruijter, Horen naar de stem van God.

 

Certificering

De cursus heeft een omvang van 2,5 EC (24 uur training; 32 uur huiswerk- en reflectieopdrachten). Om voor certificering in aanmerking te komen dient de cursist op alle onderdelen voldoende te worden beoordeeld.

 

Wanneer? 

5 oktober, 9 november, 23 november en 7 december 2020, 9.30 – 16.30 uur

 

Waar? 

Theologische Universiteit Kampen

 

Investering

  • qua tijd: vier trainingsdagen
  • minimaal 4 uur per week voor het uitwerken van je opdrachten
  • qua geld: 795 euro

De knop ging om

Van tevoren leek een training van vier dagen me nogal intensief. Dat bleek het inderdaad te zijn. Doordat ik een moeilijke tekst had gekozen én omdat ik goed wilde presenteren, kostte het huiswerk me meer tijd dan het me normaal kost om een preek voor te bereiden.

Een paar jaar geleden volgde ik de eendaagse training van Geloofwaardig Spreken. Ook het boek had ik gelezen. Ik vroeg me af of ik nog wel iets nieuws zou leren. Ja dus. Ik kijk nu op een andere manier naar de structuur van de preek.

Aan het begin van de training was ik niet van plan om te preken vanuit een mindmap. Die methode ligt echt ver buiten mijn comfortzone. Maar op zeker moment is de knop toch omgegaan. Ik schrijf mijn preken nu nog steeds uit, maar pas nadat ik een mindmap heb gemaakt.

Soms pak ik de oefeningen van de training er nog eens bij. Bijvoorbeeld: hoe ziet de omgeving eruit in dit bijbelgedeelte? Ik spreek daardoor beeldender. Na afloop van een preek zei iemand tegen me: ‘Ik zag mezelf erbij staan!’

Als predikant beland je makkelijk in vaste structuren. Ik raad iedereen die week in, week uit spreekt, de training aan. Je krijgt ideeën aangereikt die voorkomen dat je vastroest.

Mark Veurink, predikant GKv Franeker

Bewuster bezig met de opbouw

De training zit sterk in elkaar, wat ik al vermoedde toen ik de beschrijving op de website las. Ik vond de trainingsdagen inspirerend door de afwisseling van inhoudelijk bezig zijn en de praktische oefeningen. Paulien speelde goed in op de groep. Met uiteenlopende opdrachten hield ze ons steeds weer bij de les.

Door de inhoud van de training, door de gesprekken met collega’s en door de opdrachten kijk ik weer op een andere manier naar mijn preekvoorbereiding. Ik ben veel bewuster bezig met de opbouw van mijn preken.

Ik ben blij met de verplichte permanente educatie voor predikanten binnen de PKN. Die houdt ons scherp. Pas hoorde ik een andere predikant spreken. Heel bevlogen, maar geen structuur. Daarna hoorde ik iemand een gestructureerd betoog houden, maar dat kwam totaal niet over bij de luisteraars. Ik dacht meteen aan deze training. Ook deze mensen zouden wel wat hulp kunnen gebruiken!

Dr. Guda H. Borger-Koetsier, predikant Protestantse Gemeente Musselkanaal e.o.