‘Stel je voor dat je een cadeaubon krijgt van €50 die je mag besteden aan naslagwerken. Wat zou je kopen?’ Tijdens een training gaven we de tijd om een naslagwerk te ‘kopen’ die handig zou zijn tijdens je preekvoorbereiding. Het bleek nog helemaal niet zo gemakkelijk. Waar let je op? Koop je een commentaar of liever een boek over dogmatiek? De deelnemers kregen allerlei tips en een hele lijst met naslagwerken. Hierbij een samenvatting met vier tips én de favorieten van Arno van Oeveren en Debora Krikken. 

1. Vergelijk minstens drie Bijbelvertalingen voordat je naslagwerken bekijkt

Dat doe je bijvoorbeeld op www.debijbel.nl. Als je €25 euro per jaar betaalt, heb je de mogelijkheid om te kopiëren en te plakken.

2. Het is handig om een Bijbelse encyclopedie, atlas en handboek in huis te hebben

Denk bijvoorbeeld aan

• Bijbel Handboek

Alexander, P. en D. 2017, Utrecht: Kok Boekencentrum

Boek met uitgebreide achtergrondinformatie bij elk Bijbelboek. Waaronder kaarten, tijdlijnen en illustraties. Onmisbare bron voor diepere studie.

• Bijbelse encyclopedie

Endedijk, H.C. (red.) 2014, Utrecht: Kok Boekencentrum

Achtergrondinformatie bij talloze namen en gebeurtenissen uit de Bijbel. Hier begint je zoektocht bij wat je observeert in de Bijbeltekst.

• De atlas van de Bijbel en de geschiedenis van het christendom

Dowley, T. (red.) 2002, Heerenveen: Jongbloed

Een uitgebreide atlas met kaarten over de geschiedenis van  zowel het Oude als Nieuwe Testament. Daarnaast kaarten over de verspreiding van het christelijk geloof over de hele wereld. Hierdoor krijg je een beeld van wat er zich in de Bijbel afspeelt.

3. Bezoek een theologische bibliotheek

Veel commentaren staan in theologische bibliotheken die meestal vrij toegankelijk zijn.

4. Weet wat je favoriete commentaren zijn

Tijdens de trainingen krijg je toegang tot de Online Studiebijbel.

(Wil je er gebruik van maken? Als je bij de code GELOOFWAARDIG60 invult, krijg je gratis 60 dagen toegang! Let op: je kunt maar één keer gebruik maken van deze mogelijkheid. Je vindt hier een schat aan informatie!)

Andere websites (gratis!) zijn bijvoorbeeld:

• Blueletterbible.org
• Biblehub.com
• Studylight.org

Er is zoveel te vinden waardoor de je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Ik raad je aan om te wat rond te dwalen en je favorieten te noteren voor een volgende keer. Zo ontdekte ik bijvoorbeeld dat ik Enduring Word altijd erg fijn vind en er bijna bij elke preek bij pak. De animaties van The Bible Project op YouTube vind ik heerlijk om weer even het overzicht te hebben van een Bijbelboek.

Arno’s top 7 van papieren naslagwerken

1. Tekst voor tekst. De Heilige Schrift kort verklaard en toegelicht

Graaf, J. van der. 2010, Utrecht: Vbk Media

Een korte verklaring op de hele Bijbel in duidelijke taal. Elk Bijbelboek wordt voorzien van achtergrondinformatie en uitleg van de tekst.

2. De Bijbel Literair

Fokkelman, J. en W. Weren 2005, Zoetermeer: Meinema

Een korte verklaring op de hele Bijbel, vanuit literair oogpunt benaderd. Wijkt soms af van conservatieve standpunten op de Bijbel. Er is extra aandacht voor de onderlinge verhoudingen tussen de Bijbelboeken en Testamenten.

3. Internationaal Commentaar op de Bijbel (2 delen)

Eynikel, E., E. Noort, T. Baarda en A. Denaux. 2001, Utrecht: Kok Boekencentrum

Oecumenisch commentaar, inclusief de deuterocanonieke boeken. Geschreven door een veelheid aan auteurs uit verschillende landen en uit verschillende stromingen. Wijkt soms af van conservatieve standpunten.

4. Commentaar op het Nieuwe Testament (derde serie, 24 delen)

Bruggen, J. van. (red.) 1987-2010, Utrecht: Kok Boekencentrum

Een klassieker op het gebied van commentaren in het Nederlands. Geschreven vanuit GKv-achtergrond. Gedegen en diepgaand. Elk Bijbelboek heeft een eigen deel, maar er zijn ook enkele thematische uitgaven, zoals over het evangelie en over Christus.

5. Bijbels handboek (2 delen)

Woude, A.S. van der. (red.) 2010, Utrecht: Kok Boekencentrum

Een ongewijzigde herdruk op de versie die eerder in 4 delen werd uitgegeven. Enorm veel achtergrondinformatie over de Bijbel en de wereld daar om heen. Dit is een uitgebreidere versie dan het eerder genoemde Bijbel Handboek van Pat en David Alexander.

6. Voor iedereen (meerdere delen)

Wright, T. en Goldingay, J., Franeker: Uitgeverij van Wijnen

Bestaat uit korte verklaringen op de Bijbelboeken. John Goldingay schreef OT en Tom Wright het NT. Op dit moment worden ze in het Nederlands vertaald. Goede inspiratiebron voor de voorbereiding op een preek of Bijbelstudiekring.

7. Christelijke dogmatiek (1 deel)

Brink, G. van den en C. van der Kooi. 2012, Zoetermeer: Boekencentrum

Soms wil je meer weten over een bepaald theologisch onderwerp, zoals de Drie-eenheid, de schepping of het verlossingswerk. Dan is dit boek een aanrader voor meer achtergrondinformatie.

Debora’s favorieten

1. New International Commentary Old Testament (NICOT) / New Testament (NICNT) (48 delen)

Goed leesbaar commentaar. Elk Bijbelboek wordt uitgebreid geïntroduceerd. Uitleg bij elk Bijbelvers met allerlei verdiepende uitleg in de voetnoten, zoals woordanalyses van Hebreeuwse of Griekse woorden.

2. World Biblical Commentary (WBC, 61 delen)

Uitgebreider dan de NIC-serie. Het bevat een gedetailleerde introductie en veel informatie over de vorm en structuur waardoor je meer begrip krijgt van de wereld van toen. Daarna volgt commentaar per Bijbelvers met meerdere exegetische uitleggen.

3. The New International Greek Testament Commentary (NIGTC, 13 delen)

Qua opzet vergelijkbaar met de NIC-serie, maar bevat meer exegetisch materiaal. Ook bevat het minder voetnoten en worden de Griekse woorden gewoon in de tekst behandeld.

4. Interpretation (43 delen)

Deze serie is veel beknopter dan bovenstaande commentaren, maar bevat vaak verrassende invalshoeken, die nieuw licht op het Bijbelgedeelte werpen. Het leest prettig, doordat het meer is gericht op tekstgedeelten dan op losse verzen. Meer geschikt voor preken en onderwijs dan voor exegese.

5. Ancient christian commentary on Scripture (29 delen)

Heel anders dan ‘gewone’ commentaren: je leest wat vroege christelijke kerkvaders over een Bijbelgedeelte of over een thema hebben gezegd of geschreven.

6. Commentaren van specifieke theologen

Commentaren die geschreven zijn door één theoloog. Denk aan Brueggemann, Bauckham, Dunn of Goldinggay.

Debora Krikken, trainer:

“Ik check vaak op bestcommentaries.com welk commentaar het best beoordeeld wordt en dan bestel ik nog weleens een los commentaardeel bij een bepaald Bijbelboek waarover ik preek.”

Wil je ook ontdekken hoe je meer uit de Bijbel haalt?  

Meer info over de retraite Laat de Bijbel spreken