7 geheimen om interactie tijdens de preek te laten slagen
Als je mij weleens hebt horen spreken, weet je dat ik 99 van de 100 keer interactieve momenten inbouw. Denk bijvoorbeeld aan reageren op een vraag of stelling, handen opsteken om hun mening te geven of in tweetallen iets laten bespreken en daarna terugvragen. Wat is belangrijk om de interactie te laten slagen? Hierbij een aantal geheimen.
1. Maak contact
Tijdens een conferentie waren er twee sprekers. Beiden stelden vragen. Bij de een reageerden mensen wel, bij de ander niet. Hoe dat kwam? De een stond vrij op het podium, maakte (oog)contact en kwam letterlijk dichterbij. De ander stond achter zijn katheder. Er stond letterlijk iets tussen hem en de groep in. De hoorders dachten waarschijnlijk dat het retorische vragen waren, want hij straalde niet uit dat hij antwoord wilde.
2. Houd contact
Als je niks met de antwoorden doet, merken mensen dat het een trucje is. Kom erop terug, neem hun woordkeuze over, onthoud wie wat gezegd heeft. Of vat iets samen aan de hand van hun reacties.
3. Start niet te vroeg
Dat is eigenlijk net als in een een-op-een-gesprek waarbij je de ander niet kent. Dan stel je meestal ook niet in de eerste minuut een heel persoonlijke vraag. Interactie in je intro kan wel, maar voor persoonlijke dingen heb je meer credibility en likeability nodig. Stel je maar eens voor dat ik het podium kom oplopen en binnen een minuut vraag: ‘Wie heeft er weleens onverhoorde gebeden meegemaakt? Ah, u, meneer daar met die stropdas. Wilt u er iets over vertellen?’ Ai. Je hoorders willen eerst zien hoe je met mensen omgaat, voordat ze iets persoonlijks onthullen.
4. Stel een vraag waar een kort antwoord op te geven is
Bij het voeren van pastorale gesprekken leer je om open vragen te stellen. Je geeft hiermee de ander ruimte om te vertellen. In een groep kan dit niet. Je vraagt in een groep juist naar iets gerichts. Je vraagt naar een voordeel, een nadeel, een tekst die hen aanspreekt, welke vragen, gedachten of emoties een tekst oproept. Niet: wie wil zijn levensverhaal vertellen? Dan weet je namelijk nooit hoelang iets duurt en of het iets toevoegt.
5. Stel een vraag die interessant genoeg is om op te reageren
Kennisvragen zijn minder geschikt. Over het algemeen vinden mensen het minder leuk om op te reageren, omdat ze ervan uitgaan dat jij zelf het antwoord al weet. Als het vragen zijn die uitnodigen tot gesprek, is het veel verrassender om de antwoorden te horen. Je hoorders merken dat jij oprecht benieuwd bent naar hun antwoord.
6. Begin veilig
Het is het handigst om niet meteen met heel persoonlijke vragen te beginnen. Geen vragen waarbij je een hoge mate van kwetsbaarheid vraagt. Als je die vraagt: bouw het langzaam op. Eerst een vraag waarop bijna iedereen antwoord durft te geven, daarna eventueel een vraag die je eerst in een tweetal laat bespreken, voordat je iets vraagt in de grote groep.
7. Geef de vrijheid om te reageren
Geef altijd de mogelijk te passen. Zeg er bijvoorbeeld bij dat je niet mee hoeft te doen aan een gesprekje in een tweetal. Of dat je een drietal kunt vormen en dat luisteren ook waardevol is.
PS Sinds een paar jaar heb ik een ideale manier gevonden waarbij de vrijheid hoog in het vaandel staat: een microfoon waarmee je kunt gooien, waardoor er meteen iets speels ontstaat. Iemand krijgt ‘m, bepaalt zelf of hij wel of niet reageert en gooit hem naar de volgende persoon. Het is mijn ervaring dat er opeens mensen gaan staan en gaan zwaaien omdat ze ook iets willen zeggen. Dat zou ook met een losse handmicrofoon kunnen, maar dan moet je helemaal naar die persoon toe lopen. Nu is de microfoon zo van de ene kant van de zaal naar de andere kant van de zaal. De snelheid zorgt voor een spontaan effect. Het nadeel is dat het duur is om aan te schaffen. Maar geef gerust een seintje als je ‘m een keer wilt huren.
Deze blog is een samenvatting en bewerking van hoofdstuk 15.6 van Geloofwaardig spreken: hoe je een steengoede preek maakt.
Meer lezen?
Lees week 50 uit Zin in preken: Interactie in je preek? Kies het goede moment
